۱. روزنامه آراد برندینگ
با انتشار در شبکه های اجتماعی جریان سازی کنیم.
۲. اگر تاجر آرادی هستی، سایت آراد خانه روزانه توست، نه فقط یک آدرس اینترنتی
گاهی بعضی‌ها فکر میکنند چون ثبت نام کرده‌اند، چون پولی پرداخته‌اند، چون در پروموشن خاصی هستند، دیگر همه چیز برای تجارتشان آماده است.
اما حقیقت تجارت این است:
آن کسی به پول می رسد که خودش هر روز برای پول تلاش کند، نه آنکه منتظر بماند دیگران به او اطلاع دهند.
سایت آراد برندینگ، قلب تپنده جریان اقتصادی توست.
هر خبری که اینجاست، یک مسیر پولسازی است.
هر محتوایی که منتشر میشود، یک راهکار برای عبور از بن‌بست‌هاست.
هر خبر جدید، یعنی مسیری برای سبقت گرفتن از دیگران.
اما اگر تو این خانه را ترک کرده‌ای، و به آن سر نمی زنی، چگونه می خواهی از اخباری که زندگی اقتصادی ات را تغییر می‌دهند باخبر شوی؟
به کدام دلیل منتظری تا دیگران برایت توضیح دهند چه خبر شده، چه کاری لازم است، چه چیزی بهتر است، یا چه طرح جدیدی راه افتاده؟
در تجارت، بی خبری عین ورشکستگی‌ست.
چرا باید هر روز سایت را ببینی؟
۱. همه تصمیمات مهم سازمانی آنجاست.
هیچ کس موظف نیست خبرها را دانه دانه برایت تکرار کند.
سازمان هوشمند است، تو هم باید همراه شوی.
۲. مسیر رشد پروموشن‌ها، تغییرات خدمات، نکات آموزشی، طرح‌های پولسازی، و شیوه‌های موفقیت تجاری همگی در سایت است.
۳. ورود منظم تو، یعنی جدی بودن تو.
اگر خودت جدی نیستی، چرا انتظار داری مشتری جدی بگیردت؟
کارمند آراد دلسوزانه وقت بگذارد؟
سازمان برایت برنامه‌ریزی کند؟
و اما یک نکته مهم: چرا باید دیگر تاجران را هم دعوت به بازدید کنی؟
اگر تو تاجر آرادی هستی و می آیی، اما می بینی هم پروموشنی ات یا دوستت به سایت سر نمی‌زند، وظیفه داری به او هشدار بدهی.
او را صمیمانه دعوت کن.
به او بگو: «تو داری عقب می‌مانی. بیا، تو هم باخبر شو. اینجا همه چیز برای رشد آماده‌ست فقط باید بیایی.»
هر تاجر آرادی باید حداقل سه نفر از تاجران غایب را شناسایی کند و یا تلفنی، یا حضوری با آنها حرف بزند.
آنها را از خواب بی خبری بیدار کند.
این یک لطف به آنهاست، نه مزاحمت.
چون اگر امروز نیایند، فردا که شکست خوردند، دیگر نه جبران هست و نه برگشت.
برای آن‌هایی که نمی آیند یک جمله کافیست:
اگر به سایت نمی آیی، اگر خبرها را نمی خوانی، اگر حتی یک دقیقه در روز را برای آینده‌ات نمی گذاری،
پس لطفاً گلایه نکن که چرا پیشرفتی نداری.
تقصیر نه از آراد است، نه از شرایط کشور، نه از محصولت،
فقط از خود توست.
در پایان:
همانطور که در قرآن آمده:
وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى
و انسان بهره‌ای ندارد جز آنچه خودش تلاش کرده است.
اگر روزی برسد که تو هر روز وارد سایت شوی، اخبار را بخوانی، عمل کنی، و دیگران را هم بیاوری، آن روز، روزی است که تجارتت از زمین کنده میشود و پروازت آغاز می گردد.
۳. من یه استاد دانشگاه بودم، حالا صادر کننده م.
⏱️ ۸ دقیقه
۴. چطور برای مطالب صفحه تجارتخانه ات ورودی بیاوری تا گوگل تو را جدی بگیرد؟
در تجارت، دیده شدن یعنی زنده بودن.
و در دنیای دیجیتال، اگر گوگل تو را نبیند، انگار وجود نداری.
ما در تجارتخانه آراد برندینگ، برای هر تاجر آرادی محتوای اختصاصی تولید می کنیم.
مطالبی که با بررسی پروموشن، محصول، منطقه جغرافیایی، سابقه فعالیت و اطلاعات فردی ات نوشته میشود تا تو را در گوگل بالا بیاورد.
اما یک نکته کلیدی وجود دارد:
اگر خودت به صفحه ات سر نزنی و دیگران را هم وارد آن نکنی، گوگل هیچ اهمیتی به آن نخواهد داد.
مثل این است که بهترین ویترین دنیا را طراحی کنی اما آن را در یک کوچه بن بست بگذاری و برای آن تابلویی هم نزنی.
پس باید کاری کنی که ترافیک ورودی به صفحه ات بالا برود.
در ادامه ۱۰ روش ساده، موثر و عملی برای افزایش ورودی را برایت آورده ام:
۱. خودت چند بار در روز صفحه‌ات را باز کن.
گوگل تشخیص می‌دهد که آیا یک صفحه برای صاحبش هم جذاب هست یا نه.
اگر خودت هر روز ۲ تا ۳ بار وارد صفحه‌ات شوی، گوگل می‌فهمد این صفحه زنده است.
۲. صفحه‌ات را در گوگل سرچ کن و واردش شو.
به جای اینکه از لینک مستقیم استفاده کنی، اسم خودت را همراه با عبارت "تاجر آرادی" در گوگل بنویس:
مثلًا: علی مرادی تاجر آرادی
روی لینک تجارتخانه‌ات کلیک کن.
این کار ورودی از سرچ به حساب می‌آید و ارزشمندتر از هر ورودی دیگر است.
۳. لینک صفحه‌ات را برای خانواده، فامیل و دوستانت بفرست.
از آنها بخواه هر وقت فرصت کردند وارد صفحه‌ات شوند، چند ثانیه بمانند، اسکرول کنند، و یکی از اخبار صفحه‌ات را باز کنند.
۴. در شبکه‌های اجتماعی خودت تبلیغ کن.
-
در واتساپ، استاتوس بگذار: "این صفحه فروش محصولاتم هست، اگر خواستید ببینید و نظرتون رو بگید."
-
در اینستاگرام استوری بگذار: "هر چی خواستید ازم بخرید اینجاست. لینک رو بزنید."
-
در تلگرام پست کن: "صفحه رسمی من در سایت آراد برندینگ، لطفاً بازدید کنید."
-
اگر لینکدین، ایتا، روبیکا، بله یا هر شبکه اجتماعی دیگری داری، لینک صفحه‌ات را در بیو یا پست‌ها بگذار.
۵. از پیامک استفاده کن.
برای لیست مخاطبانت پیامکی ساده بفرست:
«سلام، صفحه تجاری من فعال شده. خوشحال می‌شم سر بزنید. لینک: [لینک صفحه‌ات]»
حتی می‌توانی این پیام را در مناسبت‌ها مثل اعیاد، تولدها یا سالگردها با متن تبریک ترکیب کنی.
۶. هر مطلب جدیدت را جداگانه تبلیغ کن.
وقتی یک خبر یا مقاله جدید برایت نوشته میشود، فقط به تبلیغ خود صفحه اکتفا نکن.
همان لینک را جداگانه در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌ها پخش کن تا ورودی بگیرد.
۷. از کد QR استفاده کن.
کد QR صفحه‌ات را بساز و در کارت ویزیت، بسته‌بندی محصول یا حتی بنر فروشگاهت بگذار.
مردم با یک اسکن ساده وارد صفحه‌ات میشوند.
۸. لینک صفحه‌ات را در پروفایل نرم‌افزار آراد برندینگ بگذار.
در بخش پروفایل (Bio) نرم‌افزار، لینکت را بگذار.
همچنین در چت با دوستان خارجی یا داخلی از طریق نرم‌افزار، لینک صفحه‌ات را معرفی کن.
۹. در گروه‌ها و انجمن‌ها معرفی کن.
اگر عضو گروه‌های خانوادگی، دوستانه یا تجاری هستی، یکبار صفحه‌ات را معرفی کن.
مهم نیست همه خریدار باشند؛ همین که وارد شوند، به رتبه گوگلی تو کمک میکنند.
۱۰. از دیگر تاجران آرادی کمک بگیر.
با چند تاجر آرادی دیگر توافق کن:
من لینک شما را در شبکه‌هام تبلیغ میکنم، شما هم لینک من را بگذارید.
این تعامل ساده، هم انسانی است و هم الگوریتم گوگل را قانع میکند که صفحه‌ات اهمیت دارد.
نکته مهم درباره رفتار کاربر
وقتی کسی وارد صفحه‌ات میشود، باید این کارها را انجام دهد:
-
حداقل ۲۰ ثانیه بماند
-
اسکرول کند (بالا پایین صفحه را ببیند)
-
یکی از اخبار را باز کند و چند ثانیه در آن بماند.
گوگل این رفتار را ورود واقعی و باکیفیت تشخیص می‌دهد و رتبه‌ات را بالا می‌برد.
جمع‌بندی نهایی: تو، بهترین سرمایه محتواهایت هستی.
هیچ کسی بهتر از خودت نمی‌تواند برای محتوای تجارتخانه‌ات بازدید بیاورد.
اگر تو جدی نگیری، نه گوگل، نه مشتری، و نه حتی خدا هم تو را در صفحه اول نمی‌آورند.
وقتی می‌گویی «من تاجر آرادی‌ام»، باید پایت را در زمین دیجیتال هم محکم بکوبی.
ورودی گرفتن فقط یک کار تبلیغاتی نیست، بلکه بخشی از هویت حرفهای و تجاری توست.
۵. جریان سازی تجاری با رسانه آراد برندینگ
⏱️ ۴ دقیقه
۶. سریال همیشه باید یه تضمینی باشه؟
⏱️ ۳ دقیقه
۷. شناسایی جامعه هدف برای تاجران دارنده سمت های سازمانی
مرحله شناسایی جامعه هدف تجاری یکی از مهمترین، پیچیده‌ترین و البته تعیین‌کننده‌ترین مراحل موفقیت در سمت‌های سازمانی است.
بسیاری از تاجران دقیقاً در همین نقطه گیر می افتند، چرا که نه آموزش رسمی دیده‌اند، نه الگویی دارند و نه راه بلد در کنارشان هست.
اینجا دقیقاً جایی است که باید برایشان چراغ راه باشیم تا سریع تر، هوشمندانه تر و اثربخش تر جامعه هدف خود را بیابند و نامه نگاری (ابلاغ) را شروع کنند.
در ادامه با دسته‌بندی دقیق، راهکارهای عملی و منابع کاربردی، مسیر را برایشان روشن میکنم:
🔶 اول: درک صحیح از "جامعه هدف تجاری"
جامعه هدف تجاری، یعنی:
افرادی، شرکت‌ها یا مجموعه‌هایی که در زنجیره تجارت تو نقش دارند: یا خریدار محصول تو هستند، یا تأمین‌کننده، یا حمل‌کننده، یا سرمایه‌گذار، یا حتی تاجر مکمل تو.
🔷 دسته‌بندی جامعه هدف تاجر در سمت سازمانی
۱. خریداران داخلی و خارجی
چه کسانی هستند؟
فروشگاه‌ها، عمده فروشها، مصرف‌کنندگان خاص، صادرکنندگان کشورهای دیگر، واردکنندگان یک کشور خاص.
چگونه شناسایی کنیم؟
-
سرچ در گوگل با ترکیب‌هایی مانند:
-
"خرید عمده + نام محصول + شهر/کشور"
-
"distributor of + محصول + in + کشور"
-
"wholesaler + product + country"
-
-
جستجو در لینکدین، علی‌بابا، یلوپیجز، وب‌سایت‌های تخصصی هر صنعت
-
استفاده از قسمت سرچ اپ آراد برندینگ برای پیدا کردن تاجران بین‌المللی
-
مراجعه به سایت‌های B2B مثل:
Alibaba, Tradekey, Exporthub, Global Sources, Made-in-China
۲. تامین‌کنندگان داخلی و خارجی
چه کسانی هستند؟
تولیدکنندگان، کارخانه‌داران، کشاورزان، واردکنندگان مواد اولیه، توزیع‌کنندگان استانی
چگونه شناسایی کنیم؟
-
سرچ ترکیب‌هایی مانند:
-
"کارخانه تولید + نام محصول"
-
"تأمین کننده + نام محصول"
-
"supplier of + product + in + country"
-
-
حضور در نمایشگاه‌های داخلی و بین المللی (حتی از طریق سایت‌شان)
-
استفاده از سایت‌هایی مانند:
-
ایران‌تندر (برای شناسایی مناقصات و تأمین‌کننده‌ها)
-
سامانه بهین‌یاب وزارت صمت
-
برقراری ارتباط با نمایندگی‌های فروش برندها
۳. شرکت‌های لجستیکی (حمل و نقل)
چه کسانی هستند؟
شرکت‌های حمل داخلی (ترانزیت، باربری، پست، تیپاکس)
شرکت‌های حمل خارجی (فورواردرها، دریایی، هوایی، ریلی)
چگونه شناسایی کنیم؟
-
جستجو در گوگل با کلیدواژه:
-
"شرکت حمل بین‌المللی در ایران"
-
"International freight forwarder in Turkey/China/…"
-
-
استفاده از پلتفرم‌هایی مثل:
-
www.portnet.ir (برای بندرها)
-
گرفتن مشاوره از دوستان با تجربه در صادرات/واردات
۴. سرمایه‌گذاران
چه کسانی هستند؟
مجموعه‌هایی که پول دارند و به دنبال بازار یا محصول برای سرمایه‌گذاری هستند. یا اشخاص حقیقی علاقه‌مند به مشارکت.
چگونه شناسایی کنیم؟
-
حضور در اتاق‌های بازرگانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر
-
سرچ ترکیب‌هایی مانند:
-
"سرمایه‌گذار در حوزه + نام محصول یا صنعت"
-
"investor in + industry + country"
-
-
ارسال فراخوان از طریق صفحات شخصی، اپلیکیشن آراد برندینگ و شبکه‌های اجتماعی
۵. سایر تاجران هم راستا یا مکمل
چه کسانی هستند؟
تاجری که محصول مکمل دارد، یا تاجر یک بازار که میتواند کالا را بفروشد یا از تو بخرد.
چگونه شناسایی کنیم؟
-
بررسی صفحات دیگر تاجران در اپ آراد برندینگ
-
جستجو در اینستاگرام و تلگرام
-
بررسی کسانی که در سایت آراد برندینگ با محصول مشابه تو دیده میشوند.
-
حضور در گروه‌های تخصصی و گفتگو با آنها
🔸 ابزارهایی برای شناسایی سریعتر
| ابزار | کاربرد |
|---|---|
| گوگل | سریع‌ترین موتور شناسایی اولیه |
| لینکدین | شناسایی حرفه‌ای‌ها و شرکت‌ها |
| سایت‌های B2B | ارتباط با شرکت‌های جهانی |
| اپ آراد برندینگ | اتصال مستقیم با تاجران داخلی و خارجی |
| بانک‌های اطلاعاتی اتاق‌های بازرگانی | شناسایی شرکت‌های معتبر در هر حوزه |
| باسلام / ترب / دیجی‌کالا / ای‌نماد | برای بازارهای داخلی عالی‌اند |
| تلگرام / اینستاگرام / دیوار / شیپور | برای بازار محلی و مشتری واقعی سریع |
✅ یک مسیر عملی پیشنهادی برای تاجر:
-
اول مشخص کن دنبال چه هستی؟ (خریدار، تامین‌کننده، یا…)
-
از اپ آراد برندینگ و گوگل شروع کن.
-
لیستی از ۵۰ هدف بالقوه تهیه کن (در اکسل یا دفترچه)
-
بررسی اولیه انجام بده: معتبرند؟ در حوزه تو کار می کنند؟
-
بعد برو سراغ نگارش نامه رسمی ابلاغ.
-
شروع به ارسال فیزیکی یا مجازی کن.
✨ جمع‌بندی:
🔹 تاجر آرادی ای که جامعه هدفش را زود و درست بشناسد، صد قدم جلوتر از کسی است که با اطلاعات گنگ به سراغ تجارت می رود.
🔹 شناخت، مادر همه حرکت‌های بعدی است.
🔹 ابلاغ فقط زمانی اثرگذار است که آدرس درستی انتخاب کرده باشی.
🔹 کسی که جامعه هدفش را درست نشناسد، مثل کسی است که با چشم بسته تیراندازی میکند.
۸. انتصاب سِمَت سازمانی
| نام و نام خانوادگی | سمت سازمانی |
| مجید میراخوری | مدیر کره بادام زمینی قطر |
| یوسف سرافراز | مدیر انجیر خشک عراق |
| مریم باقر نژاد | مدیر چراغ سقفی عراق |
| عباسعلی قامتی زاده | مدیر کشمش اردن |
| علی دژوان | مدیر ملحفه آذربایجان |
| حسین نوری پور | سرپرست مواد اولیه دمپایی قم |
| حمیدرضا یزدی | سرپرست پارافین قزوین |
| عادل عثمانی | سرپرست سرویس جهیزیه پلاسکویی اصفهان |
| عبدالله اسماعیلی | سرپرست قهوه هسته خرما اصفهان |
| علی بدری | سرپرست ست روتختی اصفهان |
| علیرضا بایرام زاده | سرپرست بادام زمینی تهران |
| فرشته زارعی | سرپرست سیب خشک لرستان |
| محسن حاج نائب | سرپرست سیم و کابل مرکزی |
| محسن ندرت | سرپرست سیستم امنیتی و هوشمند سازی اماکن اصفهان |
| محمد شیاسی | سرپرست سیم و کابل افشان اصفهان |
| امیرمحمد دهقان پور | مسئول برندسازی انجیر خشک |
| رضا عجم | مسئول برندسازی چای میوه ای |
| زکیه رنجبر | مسئول برندسازی خرما |
| سجاد رئیسیان | مسئول برندسازی کود ارگانیک |
| محمدرضا اصغری | مسئول برندسازی شیرآلات بهداشتی ساختمانی |
۹. انتصاب تاجران به سِمَت های سازمانی
| سِمَت سازمانی | مرجع تایید | شرط |
| مدیر دفتر شهرها | اجماع دبیر ک ها | P +12 |
| مدیر تامین محصول | ک تامین | P +11 |
| کارشناس لجستیک کشور | ک لجستیک | P +10 |
| مدیر محصول کشور | ک صادرات | P +8 |
| سرپرست محصول استان | ک تجارت داخلی | P +4 |
| مسئول برندسازی محصول | ک برندسازی | P +1 |
| درخواست سِمَت سازمانی | کلیک نمایید | P +1 |
ک: کمیسیون شورای سیاستگذاری
۱۰. میتینگ های آنلاین تجاری (همه روزه)
| ساعت های ۱۲ - ۲۰ - ۲۱ - ۲۳ |
| لینک ورود با نرم افزار گوگل میت |
| meet.google.com/onb-juhr-qaa |
| دانلود نرم افزار گوگل میت برای اندروید - اپل |
| ساعت ۱۲: افزایش ورودی در تجارتخانه |
| ساعت ۲۰: کار با نرم افزار آراد برندینگ به جای آراد یوزر |
| ساعت ۲۱: مدیران تامین محصولات |
| ساعت ۲۳: جامعه هدف در نرم افزار آراد برندینگ |
۱۱. کارگاه های عملی هیات امنای استان ها
- همدان،۱۷ خرداد ساعت ۱۸، افزایش ورودی در نرم افزار آراد برندینگ، aradbranding.com/shakib
- هرمزگان،۱۷ خرداد ساعت ۱۸، آموزش کامل کار با نرم افزار آراد برندینگ، aradbranding.com/Leila56
- قزوین، ۱۷ خرداد ساعت ۱۸، ارتباط با نمایندگان در نرم افزار آراد برندینگ، aradbranding.com/ashoory
۱۲. چرا برخی تاجران آرادی در اپلیکیشن آراد برندینگ فعالیتی ندارند؟
۱. نداشتن باور به اثرگذاری ارتباط
برخی گمان میکنند پست گذاشتن، استوری کردن یا پیام دادن در اپ، تأثیر خاصی در تجارتشان ندارد.
اینها هنوز درک نکرده‌اند که تجارت یعنی ارتباط.
اگر ارتباط نسازند، مشتری نمی‌سازند.
🔹 راه‌حل:
آمار بگیرید و به آنها نشان دهید که تاجران فعال در اپ، چه قدر بیشتر مشتری، سیگنال، ارتباط خارجی و معامله دارند.
تجربه واقعی دیگران باورسازترین راه است.
۲. کم رویی و ترس از شروع ارتباط
برخی از روی خجالت یا ترس، اولین قدم را برنمی‌دارند. میگویند:
«نکند جواب ندهد؟ نکند مسخره شوم؟ نکند زبانم ضعیف باشد؟»
🔹 راه‌حل:
به آنها یادآوری کنید که اینجا محیط تجاری است، نه فضای دوستانه و شخصی. تاجر اگر جرات سلام اول را ندارد، باید از تجارت کناره بگیرد.
همانطور که امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمودند:
التّاجِرُ الجَبَانُ مَحرُومٌ
تاجر ترسو، محروم است.
پس جرات را تمرین کن؛ با اولین پیام همه چیز شروع میشود.
۳. نداشتن برنامه مشخص برای فعالیت
بعضی‌ها نمی‌دانند دقیقاً چه پستی بگذارند، چه بنویسند، به چه کسی پیام دهند.
🔹 راه‌حل:
هیات امنای استان‌ها باید لیستی از محتواهای پیشنهادی، تیترهای نمونه برای پست، عکس پروفایل حرفهای، ایده‌های استوری و متن‌های پیام اولیه بین المللی در اختیار تاجران قرار دهند. الگو دادن، یعنی راه باز کردن.
۴. بی‌تفاوتی و تنبلی
برخی هیچ توجیهی جز تنبلی ندارند.
عادت کرده‌اند فقط از آراد انتظار داشته باشند، اما خودشان هیچ فعالیتی نکنند.
🔹 راه‌حل:
اینجا باید هشدار داد:
کسی که امروز از تنبلی، از ارتباط عقب بماند، فردا از تجارت عقب می‌ماند.
و وقتی عقب ماند، نه حق گلایه دارد، نه حق طلبکار بودن.
تجارت در انتظار کسی نمی‌ماند.
چگونه اپ آراد برندینگ را در بین تاجران جا بیندازیم؟
-
هر تاجر موظف باشد حداقل ۳ تاجر دیگر را شخصاً به فعالیت در اپلیکیشن دعوت کند.
-
در میتینگ‌ها و دورهمی های حضوری، نمونه‌های موفق ارتباط‌گیری در اپ معرفی شود.
-
رقابت‌های جذاب برای پست‌گذاری، استوری روزانه و بیشترین تعداد پیام در هفته بین تاجران استان اجرا شود.
یادآوری جدی برای همه تاجران:
اپلیکیشن آراد برندینگ نه یک ابزار فرعی، بلکه سلاح اصلی شما در تجارت خارجی و داخلی است.
اگر از این سلاح استفاده نمیکنی، انتظار پیروزی نداشته باش.
اگر پست نمی گذاری، استوری نمی کنی، پیام نمی دهی، منتظر معجزه هم نباش.
و وقتی در پایان ماه، نه لید داری، نه سیگنال، نه معامله، نگو آراد کاری برایت نکرده.
فقط به یک آینه نگاه کن:
مقصر تویی، و جز خودت هیچ کسی را نباید سرزنش کنی.
در پایان:
وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ
کسی که بر خدا توکل کند، او برایش کافی است.
اما توکل یعنی اول تو حرکت کن، تو سلام اول را بده، پست اول را بگذار، پیام اول را ارسال کن، بعد ببین خدا چطور راهها را برایت باز میکند.
۱۳. جریان سازی تجاری واحد رسانه
با آپلود روزانه عکسی از خودتان، جریان ساز باشید.
۱۴. لینک های مفید
- تجارتخانه آراد برندینگ
- نرم افزار آراد برندینگ
- مشاوره برای رشد تجاری
- انتقاد از عملکرد کارمندان یا سیستم
۱۵. چرا ما ایرانیها تاجر نشدیم؟
واکاوی یک غفلت تاریخی و ارائه راهی برای بازگشت به مسیر درست
در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، وقتی از یک جوان بپرسید: "می‌خوای چه کاره بشی؟" بدون مکث می‌گوید: "تاجر."
اما در ایران، پاسخ‌ها به مشاغلی ختم میشود که اغلب با کارمندی، استخدام، پشت‌میزنشینی، مدرک‌گرایی یا در بهترین حالت، دلالی یا سرمایه‌گذاری‌های ناپایدار گره خورده‌اند.
تجارت، با وجود آنکه ریشه‌دارترین شغل در تاریخ بشریت است، در ذهن ایرانیها یا اصلاً نیست، یا با کلی سوءبرداشت همراه است.
چرا ما تاجر نشدیم؟
چرا جامعه ما تجارت را باور نکرد؟
و مهم‌تر از همه، آیا هنوز میتوان جبران کرد؟
بخش اول: ریشه‌های دور شدن ایرانیان از تجارت
۱. تجارت‌هراسی فرهنگی
در فیلم‌ها، سریال‌ها و حتی لطیفه‌های عامیانه، تاجران همیشه چهره‌ای دارند که یا دزدند، یا کلاه‌بردار، یا آدم‌هایی با رانت.
از دهه‌های قبل، در تولیدات فرهنگی کشور، تاجر کسی بود که راه پول درآوردنش شفاف نبود.
به جای ترویج "تجارت سالم"، اصل "تجارت" تخریب شد.
۲. ذهنیت امن طلبی و قداست شغل‌های ثابت
دهه‌هاست که به ما یاد داده‌اند: "برو یک شغل دولتی بگیر، بیمه بشو، بازنشستگی داشته باش."
در این نگاه، شغل خوب یعنی کاری که تو را در یک سیستم بگذارد، نه کاری که تو خودت سیستم بسازی.
تجارت یعنی ریسک، اما ما یاد گرفتیم ریسک مساوی است با خطر، نه فرصت.
۳. فقدان آموزش مهارت‌های مالی و تجاری
هیچ‌وقت در مدرسه یا دانشگاه به ما نگفتند "درآمد چطور ساخته میشود."
صحبت از سرمایه‌گذاری، فروش، مدیریت هزینه، ارتباط با مشتری، زنجیره تأمین و… در هیچی ک از مراحل تحصیل ما وجود نداشت.
نتیجه‌اش این شد: افراد باهوش و پرتلاش زیادی داریم، ولی حتی بلد نیستند یک محصول ساده را بفروشند.
۴. تصویر دینی نادرست از پول و تجارت
با اینکه در متون دینی، پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله با تجارت شناخته می‌شد و ۹۰٪ رزق در تجارت معرفی شده، اما در ذهن بسیاری از مردم، ثروت با دنیاپرستی و فاصله گرفتن از معنویت گره خورده است.
گویی پول درآوردن حتماً باید با ناپاکی همراه باشد، و این تفکر بزرگترین سم برای آینده اقتصادی کشور است.
۵. ساختار بروکراسی خفه کننده
هرکس اراده کند کار تجاری راه بیندازد، با سیل مجوز، مالیات، بازرسی، عدم حمایت و هزار مانع مواجه میشود.
در حالی که در بسیاری از کشورها، اگر فقط یک صفحه اینستاگرامی بسازی، می‌توانی تاجر شوی و مالیات را بعداً بدهی؛ در ایران باید اول مجوز بگیری و بعد شاید اجازه کار بهت بدهند.
بخش دوم: چه شد که راههای جایگزین تجارت برجسته شد؟
وقتی جامعه نتوانست تجارت را بفهمد و حمایت کند، مردم به دنبال راههای دیگر رفتند:
-
دلالی‌های کاذب در ملک و خودرو
-
کارمندی در سازمان‌های دولتی
-
بورس، ارز دیجیتال، سکه و دلار
-
شرکت‌های هرمی و شبه‌هرمی
-
مهاجرت برای کسب شغل‌های ثابت در کشورهای دیگر
در واقع، مردم از اصل ماجرا جا ماندند، اما نیازشان به درآمد باقی ماند.
و در غیاب مسیر درست، راههای نادرست یا کم بازده را انتخاب کردند.
بخش سوم: راهکار بازگشت به مسیر درست
راه بازگشت وجود دارد.
اما با تبلیغ تلویزیونی و شعار دادن نمیتوان فرهنگ تجارت را زنده کرد.
باید مسیر را مهندسی معکوس کرد.
یعنی:
✅ ۱. آموزش عمومی مهارت‌های تجاری
تجارت نباید کالای لوکس نخبگان باشد.
باید در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها، شوراهای محلی، اپلیکیشن‌ها و حتی تلویزیون، تجارت را ساده‌سازی کرد.
تجارت یعنی حرف زدن، معرفی کردن، فروش، آداب ارتباطی، احترام به مشتری، شراکت و بازاریابی.
اینها را میشود به زبان ساده به همه یاد داد.
✅ ۲. الگوسازی از تاجران موفق واقعی
درست مثل پزشکان و ورزشکاران، ما به تاجران سالم و ثروتمند مردمی در رسانه‌ها نیاز داریم.
کسانی که از صفر شروع کردند، محصولی را تولید یا معرفی کردند، شرافتمندانه فروختند و رشد کردند.
تجارت نباید در قاب "آقازاده‌ها و رانت‌داران" بماند.
✅ ۳. ساده‌سازی مسیر شروع تجارت
به جای پیچاندن مردم با مجوزهای ریز و درشت، باید اجازه داد یک فرد با یک موبایل و محصول ساده، تجارتش را آغاز کند.
اگر پول دربیاورد، خودش به سراغ پرداخت مالیات و گرفتن مجوز خواهد آمد.
✅ ۴. کمپین‌های فراگیر برای «تاجر شدن»
چرا کمپین «خودکار ایرانی بخر» داریم، اما کمپین «تاجر ایرانی شو» نداریم؟
باید بگوییم:
تجارت فقط برای آدم‌های خاص نیست.
تجارت راه نجات شخصی و ملی است.
تاجر شدن، یک شغل آبرومند و محترم است.
نتیجه‌گیری: آینده ما در گرو مردمی شدن تجارت است
اگر قرار است اقتصاد ایران از رکود بیرون بیاید، اگر قرار است مردم از شر بیکاری، گرانی و بی پولی نجات پیدا کنند، هیچ راهی جز تجارت مردمی وجود ندارد.
باید بپذیریم که ثروت از "فروش" می‌آید، نه از "توقع."
زمان آن رسیده که ما تجارت را دوباره کشف کنیم.
این بار نه در مدرسه‌های کسب و کار خارجی، بلکه در کوچه‌های خودمان، در خانه‌های خودمان، در ذهن جوانان‌مان.
خط بقلم استاد محمدعلی محجوب
نویسنده متن ها هوش مصنوعی ChatGPT