امروزه روشهای مختلفی برای آبیاری اراضی کشاورزی ایجاد شده است که علت آن وسیعتر شدن شیوه های جدید آبیاری در جامعه امروز است، از این رو شناخت انواع سیستم آبیاری بارانی مکانیزه برای افزایش بهره وری لازم و ضروری است.
سیستم آبیاری مکانیزه
برای این که نیاز تمام گروه های کشاورزان و محصولات کاشته شده بر طرف شود، باید روشهای مختلفی برای آبیاری زمینهای کشاورزی وجود داشته باشد و به این خاطر که یک زمین کشاورزی از نظر اندازه و مساحت، نوع محصول کاشته شده، جنس خاک و هم چنین داشتن نا همواری و پستی و بلندی با زمین دیگر یکسان نیست.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری زیر سطحی
یکی از روشهای کاربردی و مورد نیاز برای آبیاری زمینهای کشاورزی که شیوه ها و انواع گوناگونی دارد، سیستم آبیاری مکانیزه بارانی است و به همین جهت می تواند در اکثر موارد استفاده شود.
نحوه کار در این سیستم آبیاری به این گونه است که آب در لوله های انتقال با فشار بالا جریان دارد و در نهایت با همان میزان فشار مانند باران از خروجی آبپاش بیرون می ریزد و محصولات کشاورزی آبیاری می شود.
وظیفه دستگاه پمپ ایجاد فشار مورد نیاز برای به جریان انداختن آب و خروج از سر آبپاشها می باشد که دستگاه های پمپ بر اساس دو ویژگی به انواع گوناگونی تقسیم می شوند، اول این که آب را تا چه ارتفاعی می توانند پمپاژ کنند و دوم این که دبی آب پمپاژ شده چه اندازه باشد؟
در این جا به چند نمونه از انواع آنها اشاره می کنیم، پمپهای سانتریفوژ یا گریز از مرکز، پمپهای توربینی، پمپهای شناور و سایر که هر یک از این پمپها در مصارف ویژه ای استفاده می شوند؛ مثلاً پمپهای گریز از مرکز می توانند دبی بالا آب را پمپاژ کنند، در حالی که ارتفاع آب پمپاژ شده خیلی زیاد نیست.
در برابر آن، پمپهای توربینی قرار دارند که برای پمپاژ آب فشار و نیروی متوسطی دارند و با دبی متوسط در ارتفاع متوسط آب را پمپاژ می کنند.
- بیشتر بخوانید: سیستم‌آبیاری تحت فشار کم مصرف
سیستم آبیاری قطره ای
شیوه های متنوع و گوناگونی برای سیستم آبیاری مکانیزه تحت فشار بارانی در نظر گرفته می شود که از جمله آنها آبیاری بارانی کلاسیک ثابت است که در این روش آبیاری اجزا را نمی توان از یک دیگر جدا کرد و آنها را جا به جا نمود؛ چون تمام قطعات و قسمتهایی که به یک دیگر متصل شده اند، ثابت هستند.
هم چنین لوله های اصلی و بالهای آبیاری که از لوله اصلی منشعب می شوند، در زیر خاک مدفون هستند و به این خاطر که هنگام رد شدن ماشین آلات و افراد به آنها صدمه ای وارد نشده و زمانی که نور خورشید به صورت مستقیم به آنها می تابد و یا به خاطر برودت هوا و تغییرات جوی دچار پوسیدگی و ترک خوردگی نشوند.
در این روش آبیاری همان طور که از نامش پیداست، بال آبیاری و آبپاشها و رایزرها قابلیت جا به جایی داشته و برای قسمتهای مختلف زمین می توان از آنها استفاده کرد؛ اما قطعات اصلی که شامل پمپ و لوله های اصلی انتقال می شود، ثابت هستند.
- بیشتر بخوانید: سیستم نوین آبیاری تحت فشار
زمانی می توان در خرید تجهیزات اجرای سیستم آبیاری؛ یعنی همان انواع آبپاش، رایزرها و لوله های جانبی، صرفه جویی نمود که از سیستم آبیاری کلاسیک متحرک استفاده شود.
برای اجرای این سیستم آبیاری، باید در بخشهای مختلف زمین کشاورزی، شیر خودکار از جنس پلیمر و آلومینیوم و غیره، تعبیه شود و هنگامی که در هر قسمت زمین شیر خودکار نصب شد، برای آبیاری باید بال آبیاری و آبپاش را جا به جا کرده و رایزر را داخل شیر خودکار بگذارند.
شیرهای خودکار در صورتی جریان آب را وصل می کنند که رایزر به شیر خودکار متصل شود و در این هنگام فرآیند آبیاری شروع می شود که باید به این نکته توجه کرد که در صورتی که یک سر رایزر داخل شیرهای خودکار قرار گرفته باشد، آنها به کار خواهند افتاد و در غیر این صورت، جریان آب برقرار نمی شود.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری قطره ای اتوماتیک
دستگاه ویل موو که به دستگاه غلتان هم شناخته شده است، از یک لوله به عنوان محور اصلی و تعدادی چرخ تشکیل شده و برای آبیاری استفاده می شود، به همین دلیل این روش آبیاری به نام آبیاری بارانی ویل موو نام گذاری شده است.
- بیشتر بخولنید: سیستم آبیاری هیدروپونیک
در این دستگاه روی لوله اصلی آبپاشهایی نصب شده است که برای خروج آب داخل لوله ها از طریق آبپاشها، باید دستگاه حرکت کرده و چرخها بچرخد تا آب به بیرون ریخته و بر روی محصولات کشاورزی پاشیده شود.
در روش آبیاری بارانی سنتر پیوت یا آبیاری عقربه ای، روی یک چرخ، بازوی نگه دارنده آبپاشها قرار می گیرد و حول یک نقطه مرکزی می چرخد و آب را می پاشد و طریقه پاشش آب در این روش آبیاری به صورت دایره است.
به این دلیل که دستگاه دور تا دور یک محور در حال چرخش است، به همین دلیل هم به آن آبیاری عقربه ای می گویند و گیاهانی که ارتفاعهای متفاوتی دارند، یعنی پایه کوتاه یا پایه بلند هستند، می توان برای آبیاری آنها از این دستگاه استفاده کرد و هم چنین این دستگاه می تواند مساحت بین ۱۰ الی ۲۰۰ هکتار را آبیاری کند.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری تحت فشار زیر سطحی
اما باید به این نکته توجه نمود که استفاده از این روش برای زمین های کشاورزی با مساحت کمتر از ۴۰ هکتار هزینه سنگینی دارد؛ چون این دستگاه آبیاری به نسبت سایر سیستمها بزرگتر است و طبیعتا هزینه بالاتری دارد.
سیستم های ابیاری هوشمند
ممکن است لوله ها یا آبپاشهای سیستم های ابیاری مکانیزه دچار گرفتگی و انسداد شوند و این امر به این دلیل است که درون لوله ها آب شور جریان داشته و کود شیمیایی نیز از آنها عبور می کند، بنابراین برای حل این مشکل می توان از اسید استفاده کرد.
در این صورت باید اول مقدار مشخصی از اسید و آب را با یک دیگر ترکیب کرده و وارد سیستم آبیاری کنیم تا تمام آشغالها و رسوباتی که در لوله وجود دارد، پاک سازی شود و برای انجام عملیات رسوب زدایی با استفاده از اسید محلول در آب، باید به این نکته دقت کنید که اسید قدرت حل کردن اجسام و مواد را در خود دارد.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری بارانی قرقره ای
اگر در مصرف آن زیاده روی کنید، ممکن است سیستم آبیاری شما آسیب ببیند، بنابراین پیش از اقدام به این کار، با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
لازم است برای این که از کیفیت و کارایی سیستم آبیاری تحت فشار خود اطمینان داشته باشید، آن را از یک شرکت معتبر تهیه و خریداری نمایید و شما کشاورزان عزیز می توانید خرید خود را از شرکت تجاری ما ثبت کرده و در محل تحویل بگیرید.