در رابطه با تاثیر قیمت دلار بر ارز مطالب بسیار زیادی گفته شده که هر کدام به نوبه خود قابل تامل می باشد؛ بنابراین در این مقاله قصد داریم به سنجش ارزهای رایج دنیا با دلار در بازار بین المللی و تجارت بپردازیم. ابتدا تعریف دلار و ارز و رابطه این دو با هم را مرور می کنیم و سپس به بحث اصلی یعنی تاثیرات دلار بر ارز می پردازیم.
انتخاب دلار به عنوان ارز جهانی
دلار پول رسمی و رایج ایالات متحده آمریکا می باشد که در سال 1785 توسط کنگره ملی آمریکا به اتفاق آرا پول رایج این کشور شناخته شد.
پیش از آن پول رایج کشور انگلستان یعنی لیره، در بین مردم آمریکا داد و ستد می شد. بعد از جنگ جهانی دوم و به واسطه انباشته شدن مقدار بسیار زیادی طلا که از کشورهای مختلف در ایالات متحده آمریکا جمع شده بود، دلار به عنوان ارز جهانی و معیار سنجش ارزش سایر ارزهای جهانی انتخاب شد. دلیل این انتخاب هم این بود که بهترین پشتوانه برای پول دلار می باشد و دلار نیز در آن زمان پشتوانه بسیار مستحکمی داشت تا اینکه بعد از مدتی بسیاری از کشورها طلاهای خود که در آمریکا انباشته شده بود را طلب کردند و از آن پس دلار دیگر پشتوانه ای به اسم طلا نداشت و تصمیم بر این شد که از آن به بعد اعتبار دلار پشتوانه آن باشد. امروزه به غیر از آمریکا کشورهای دیگری نیز هستند که دلار پول رسمی آنها می باشد مانند: هنگ کنگ، دومینیکا، استرالیا، سنگاپور و کانادا. هر کشور پول رایج خود را دارد مانند: کشور انگلیس که پول رایج آن پوند می باشد و در واقع این پول همان ارز این کشور است. البته امروزه ارزهای جدید یا همان ارز دیجیتال مانند بیت کوین به وجود آمده است که البته خیلی از کشورها هنوز آن را به رسمیت نمی شناسند.
رابطه ارز و دلار و تاثیرات آن بر ارزهای جهان
ارز یک عنوان کلی برای تمام پولهای رایج در کشورهای دنیا می باشد و دلار یک نوع ارز می باشد. این چنین می توان گفت که هر دلاری ارز است اما هر ارزی دلار نیست. امروزه ارزش تمامی ارزهای رایج در دنیا با دلار سنجیده می شود و در واقع این دلار است که تعیین کننده قیمت واقعی یک ارز در بازارهای بین المللی می باشد. قیمت دلار از آن جهت اهمیت دارد و باعث بالا و پایین رفتن قیمت سایر ارزهای دیگر می شود که اکثر معاملات و مبادلات تجاری در سطح جهانی با دلار انجام می شود. اگر کشور صاحب دلار یعنی ایالات متحده آمریکا بنا بر هر دلیلی تصمیم بر اتخاذ تحریم بر یک کشور را بگیرد، آن کشور دیگر توان انجام معاملات بین المللی را نداشته و یک دفعه اقتصاد آن فرو می پاشد. اگر اقتصاد یک کشور با مشکل رو به رو شود؛ از آنجایی که بین اقتصاد و پول رایج ملی یک کشور رابطه مستقیم وجود دارد، طبیعتا ارزش پول آن کشور افت کرده و در بازار بین المللی اعتبار خود را از دست خواهد داد.
به موجب این کاهش اعتبار پول، مشکلات اقتصادی فراوانی دامن گیر آن کشور خواهد شد از جمله: ورشکستگی کارخانه ها و به دبال آن بیکاری و در نتیجه فقر مردم و عوارض ناشی از فقر در جامعه رواج پیدا می کند. امروزه برخی از کشورهای دغدغه مند در این زمینه به فکر افتاده اند که در مبادلات و معاملات بین المللی موارد دیگری را جایگزین دلار کنند تا به این وسیله بتوانند سلطه دلار را از بین ببرند و تاثیرات این ارز را بر قیمت سایر ارزهای جهانی کم رنگ تر کنند. به عنوان مثال: کشورهای روسیه و چین در معاملاتی که با یکدیگر دارند از ارزهای خود استفاده کرده و دیگر از دلار ایالات متحده آمریکا استفاده نمی کنند و همین قضیه برای کشور ایران هم صدق می کند. این کشورها اخیرا تصمیم گرفته اند که در مبادلات و معاملات تجاری و اقتصادی خود با سایر کشورها دیگر از دلار استفاده نکنند و به جای آن از کالا یا ارز رایج کشور خود استفاده کنند. در راستا همین قضیه، کشور روسیه به دنبال تحریمهای صورت گرفته از ناحیه آمریکا و کشور های اروپایی، اعلام کرده است که دیگر نفت خود را به دلار نمی فروشد و تنها با پول رایج کشور خود می فروشد. نویسنده: میلاد سرمستی مذاکره کننده بین الملل