در شرایط کنونی ایران، توسعه صادرات غیر نفتی از مهم ترین مسائل سیاسی و اقتصادی است، زیرا علاوه بر اینکه سبب قرار گرفتن ایران در جایگاه ویژه صادرات محصولات غیر نفتی در دنیا می شود، به ارزآوری و اشتغال زایی در کشور نیز کمک خواهد کرد. واضح است که کشور پهناوری مانند ایران که از منابع سرشار طبیعی برخوردار است، باید بتواند با تولید و صادرات محصولات غیر نفتی، رونق اقتصادی ایجاد کند.
کیفیت بالا و تنوع در انواع سنگهای تزئینی
یکی از این منابع، معادن قابل توجهی از انواع سنگهای تزئینی و سنگ ساختمانی است، در واقع ایران از کشورهای دارای ذخایر ارزشمند است که گونه های مختلف سنگ با تنوع رنگی بینظیر را در خود جای داده است. اما نتوانسته با وجود منابع غنی سنگ، جایگاه مطلوبی در زمینه صادرات این محصول در دنیا کسب نماید.
امروزه استفاده از بازاريابی نوين، گامی مؤثر برای همگام شدن با پيشرفتهای علمی و دستاوردهای جديد بشری، كسب موفقيت در كار، جلب رضايت مشتری و دستیابی به سود بيشتر می باشد. شركتهای موفق به ويژه در امر صادرات، به موازات بالا بردن سطح كيفی محصولات خود، به دنبال طراحی و به كارگيری سيستمهای بازاريابی پويا و موثر می باشند. بازاريابی جهانی عبارت است از: فرآيند تمركز بر منابع نيروی انسانی، پول و سرمايه های فيزيكی و اهداف یک سيستم در بازار جهانی. بخش عمده بازاريابی بین المللی، اختصاص به شناخت محيطهای مختلف خارجي دارد و در اين ميان درک تفاوتهای فرهنگی، اقتصادی، سياسی و حقوقی برای موفقيت شرکت لازم است. طراحی و تولید استاندارد کالا، بسته بندی مناسب، قیمت گذاری منطقی و معقول، انجام تبليغات درست، شناسایی بازارهای هدف و نحوه توزيع، اساس بازاريابی بین المللی را تشکيل می دهند.
صنعت پویا سنگ ساختمانی
صنعت سنگ ساختمانی يک صنعت پویا است؛ با وجود مسائل و مشکلات ايمنی و زيست محيطی، به عنوان يک صنعت اقتصادی مهم در دنيا به سرعت در حال رشد و توسعه است. بر اساس آمارهای بین المللی، كشور ايران از نظر تعدد، تنوع و غنای ذخاير سنگ ساختمانی در رديف 10 کشور عمده دارای ذخاير سرشار از سنگهای تزئينی و نمای جهان قرار دارد. کشور ایران از حيث تنوع رنگی سنگهای ساختمانی، پس از کشورهای چین و هند، دارای رتبه سوم در جهان می باشد. براساس گزارش نمايشگاه بین المللی سنگ و ماشين کارارای ايتاليا، كشور ايران طی چند سال گذشته با توليد سالانه حدود 10 تا 13 ميليون تن سنگ ساختمانی، که حدود 8 % توليد جهاني می باشد، چهارمين توليد كننده عمده سنگهای تزئينی و نما در جهان محسوب می شود.
سنگهای ساختمانی از جمله کالاهای با مزيت نسبی صادراتی می باشند، ولی با اين حال متاسفانه سهم جهانی صادرات سنگ ساختمانی ایران بسیار اندک است. شايد عمده مشكلات رونق نگرفتن تجارت صنعت سنگ كشور ایران از بازاريابی و فروش آنها ناشی می شود. کشور ایران هنوز نتوانسته است برای صادرات سنگ خود از ابزارهای تبلیغاتی به نحو شایسته ای بهره ببرد.
مهم ترین مشکلات در صنعت سنگهای ساختمانی
تقاضای زیاد داخلی جهت سنگهای ساختمانی و عدم توجه تولید کنندگان به بازارهای صادراتی، به دلیل راحتی فروش محصول به مشتری داخلی و در نتیجه توجه نکردن به استانداردهای جهانی در خصوص فرآوری سنگ ساختمانی، باعث شده که در زمینه تبلیغات و بازاریابی جهت صادرات به کشورهای خارجی، اقدامی صورت نگیرد.
مهم ترین مسائل و مشکلاتی که در صنعت سنگ ساختمانی کشور برای صادرات وجود دارد، به شرح زیر می باشد.
- عدم توجه تولید کنندگان به بازارهای صادراتی
- عدم تمرکز و بی توجهی به کسب اطلاعات مورد نیاز
- نبود يک مركز آماری معتبر از ميزان تقاضای بازار داخلی و خارجی، بدون اينكه اين مركز هيچ ارتباطی با مسئله مالياتی داشته باشد.
- کیفیت نسبتا پایین برخی از محصولات صادراتی
- عدم ارائه شناسنامه برای هر سنگ كه فروشنده بايد به خريدار بدهد.
- عدم اطمينان مشتریان، به دلیل وجود نمونه های بدل
- ورود برخی از افراد سودجو در عرصه صادرات کشور و صادرات برخی کالاهای نامرغوب
- عدم تلاش جدی تولیدکنندگان داخلی در خصوص نوآوری، تغییر مدل و طراحی متناسب با درخواست و سلیقه مصرفکننده
- ضعف بسته بندی محصولات صادراتی به رغم داشتن کیفیت نسبتا ً خوب و قیمت مناسب
- ضعف بسته بندی محصولات صادراتی با وجود داشتن کیفیت نسبتا خوب و قیمت مناسب
- فارسی بودن برخی از کاتالوگهای محصولات صنعت سنگ
- نداشتن عضویت و مشارکت کافی در سازمانهای تجاری و گمرکی جهانی
- فقدان و یا ضعف تشکلها و اتحادیه های صادراتی
- نبود یک مركز بزرگ توزيع و فروش نمونه های سنگ
انتخاب موثر و بهترین روشهای تبلیغاتی
- دفاتر نمایندگی بازرگانی
- وب سایت اینترنتی برای بازاریابی و فروش
- دعوت نامه و کاتالوگ
- نمایشگاه های بین المللی
- بحث نشان و برندسازی
تبليغات کارآمد نه تنها مطلوب، بلکه ضروري است؛ از آنجایی که دلیل ناکامی بسیاری از بنگاه های اقتصادی در ورود به عرصه صادرات یا عدم موفقیت آنها در حفظ و گسترش بازارهای هدف بین المللی برای محصولات یا خدمات، فقدان برنامه اجرایی برای پیاده سازی استراتژی بازاریابی بنگاه یا شرکت می باشد؛ از این رو کلید حل معما، یافتن پاسخی برای این پرسش است که برنامه اجرایی برای پیاده سازی استراتژی بازاریابی چیست؟ برنامه اجرایی برای این منظور، در برگیرنده مجموعه ای از اقدامات در حوزه بازاریابی صادرات است که اجرای گام به گام و دقیق آنها منجر به کسب موفقیت در آن حوزه می شود. اجرای دقیق مراحل شامل شناسایی بازار هدف، تدوین استراتژیهای بازاریابی صادرات، آماده سازی ابزارهای ارتباطات بازاریابی، ترویج و ایجاد درخواست می باشد، که می تواند منجر به افزایش سود و رشد بازار فروش محصولات یا خدمات شرکت در بازارهای بین المللی هدف شود. نویسنده: سید مصطفی موسوی مشاور تجاری