سهم ایران از صادرات خرما

کشور هندوستان سالانه حدود دویست و پنجاه میلیون دلار واردات خرما دارد که سهم ایران از این بازار هفتاد میلیون دلار می باشد. لذا توجه به بازار هند می تواند شمار زیادی از مصرف کنندگان را به سمت ما متمایل سازد.

این کشور علیرغم واردات خوبی که از ایران دارد؛ ولی باز هم سه میلیون دلار را به واسطه برند سازی می توانیم به خود اختصاص دهیم. پاکستان از نظر قومی و فرهنگی قرابت خاصی با ایران دارد و می تواند بازار مناسبی برای ما به حساب آید. حدود هفتاد هشتاد درصد واردات خرما از طریق ایران به این کشور صورت می گیرد. کسانی که به واسطه بازار داخلی وارد برند سازی می شوند هم می توانند از طریق سایت های فارسی شان مشتری هایی از پاکستان و افغانستان داشته باشند. سومین کشور وارد کننده خرما ترکیه است که شاهراه ارتباطی ما با اروپا می باشد. ترکیه با توجه به این که یک کشور مسلمان است هم وارد کننده خوبی است و هم می تواند صادر نماید. این کشور چهل و هشت میلیون دلار خرما وارد می کند که سی میلیون دلار آن را ایران تأمین می نماید. یعنی چیزی بالغ بر شصت هفتاد درصد واردات خرما از طریق ایران صورت می گیرد. ترکیه ارتباطات تجاری خوبی با ایران دارد. این کشور به دلیل دارا بودن مرز زمینی با استان آذربایجان و تشابه زبانی با مردم این منطقه از طریق تجار ترک زبان به خرید و فروش این محصول می پردازند و از این طریق می توان میزان صادرات را افزایش داد.

کسانی که در شمال غربی ایران زندگی می کنند به واسطه برند سازی می توانند از ظرفیت های موجود در بازار ترکیه استفاده نمایند. کشور عراق هم یکی از وارد کنندگان خرمای ایران است که بالغ بر بیست و هشت میلیون دلار خود را به این محصول اختصاص داده. اما فقط بیست و پنج میلیون دلار از این بازار تحت اختیار ایران است که به طور کلی رقم بسیار خوبی محسوب می شود. البته باید در نظر داشت که عراق علاوه بر خرما فرآورده های آن را هم وارد می کند. یکی از این فرآورده ها شیره خرما است که عراق وارد کننده آن می باشد. کارخانه جات اصفهان، سمنان، تبریز و خوزستان بخش اعظمی از خط تولید شان را در اختیار عراق قرار داده اند. این کارخانه ها بیشترین تولید کننده شیره خرما به حساب می آیند. آن ها شیره خرما را با قرارداد های چند ماهه به عراق می فروشند. بنا بر این توصیه می شود در هر جای ایران که هستید از این ظرفیت بالا نهایت بهره را ببرید. شناخت تجار عراقی نسبت به بازار ایران به شدت بالا است. روسیه هم به دلیل مصرف بالا و هم به واسطه عدم تولید سالانه بیست و هشت میلیون دلار به واردات خرما تخصیص می دهد. اما سهم ایران از این بازار حدود هشت میلیون دلار است. این رقم نشان می دهد که تجار ایرانی به این کشور توجه زیادی نکردند. اما روسیه هم ظرفیت های وارداتی بسیار خوبی دارد و ما می توانیم به واسطه آن سایر کشور های cis را هم تحت پوشش قرار دهیم. روسیه هم مصرف کننده خرما است و هم فرآورده های آن مثل شیره و کنسانتره را وارد می کند. این کشور در انواع مواد غذایی و نوشیدنی ها از این فرآورده ها بهره فراوانی می برد. پس از ظرفیت روسیه هم نباید غافل شد. چرا که جامعه هدف بسیار خوبی برای ایران محسوب می شود.

مشکلات صادرات خرما در ایران

در حوزه صادرات خرما مشکلاتی وجود دارد که برخی از آن ها قابل حل اند و بعضی دیگر تا کنون مرتفع نشده است. اما ایران با وجود همه این معضلات صادرات خوبی به سراسر جهان انجام می دهد. اگر این مشکلات حل شود؛ قطعا آمار تراکنش های ما در بازار های بین المللی بالاتر می رود. اما باید توجه داشت که در برندینگ و برند سازی این مشکلات گریبانگیر ما نیست و فقط بین تولید کننده و خریدار این مسائل وجود دارد. ما فقط مشتری جذب می کنیم و می فروشیم. بنا بر این با وجود همه مشکلات خرما باز هم خواهان دارد و ما باید بتوانیم خود را در معرض دید مشتری قرار دهیم. یکی از مشکلات پیش روی صادرات کمبود کانتینر های یخچالدار می باشد.

مثلا برای ارسال بار به هند که از طریق دریا صورت می گیرد؛ کانتینر هایی که بتواند با توجه به دوری مسافت محصول را تازه و سالم به مقصد برساند نداریم و مجبوریم از کانتینر های کشور های مقصد  استفاده نماییم. بسته بندی های نامناسب هم مشکلی است که موجبات نارضایتی مشتریان را فراهم آورده. یکی دیگر از مشکلات در عرصه صادرات اتلاف وقت در بازار های داخلی و بنادر است.

این مسأله برای کشور هایی مثل هند و پاکستان که مصرف آنی دارند؛ و بیشتر برای یک بازه زمانی خاصی خرید می کنند بسیار حائز اهمیت است.ولی اگر وقت زیادی تلف کنیم از کشور های دیگر خریداری می کنند. ما رقبای سرسختی مثل تونس و امارات را داریم و با این که تولید کننده نیستند؛ ولی صادر کننده بسیار خوبی می باشند. کشور هایی مثل عربستان، اسرائیل و عراق علیرغم این که وارد می کنند صادر کننده هم هستند.

یکی از مهم ترین مشکلاتی که می توان به آن اشاره نمود؛ تبلیغات غلط در زمان های نامناسب است. ما بازه زمانی مناسب برای تبلیغات بهتر را نمی شناسیم و در زمان های نامناسب تبلیغ می کنیم و روش تبلیغاتی اشتباهی را هم پیش می گیریم. روش تبلیغاتی غلط یعنی روشی که نه جامعه هدف بیشتری را در بر می گیرد؛ و نه نوع ارتباط ما با مشتری را طوری تنظیم می کند که در جایگاه بالاتری قرار گیریم.

ما همچنان از بازار یابی استفاده می کنیم و در نمایشگاه ها شرکت می نماییم که تأثیرات زیادی ندارد. بنا بر این کمتر کسی به برند سازی فکر می کند. آن هم در حوزه خرما که یک نیاز اساسی است و با یک برند سازی ساده خیلی راحت می شود ارتباطات را درست چیدمان کرد و هم در زمان های مناسب وارد شد و هم جامعه هدف بیشتری را تحت پوشش قرار داد. ما همچنان در صادرات به صورت فله عمل می کنیم که باعث پایین آمدن ارزش افزوده خواهد شد. بسته بندی های کوچکتر هم سود ما را افزایش می دهد و هم با ارائه بسته بندی های شیک جایگاه خوبی در بازار های بین المللی کسب خواهیم کرد.

یکی از دلایل عدم خرید کشور های اروپایی از ایران این است که باید خودشان زحمت بسته بندی خرما را بکشند. ما می توانیم در حوزه فرآورده های خرما مثل شیره و کنسانتره هم کار کنیم. این ها مصرف بالایی دارند و نباید از آن ها غفلت کرد. لذا صادرات خرما صرفا قرار نیست به صورت مستقیم باشد. فرآورده های خرما هم می تواند حاشیه سود ما را افزایش دهد.