به صورت کلی Incoterms ۲۰۲۰ و هر Incoterms که وجود دارد و تا به حال وجود داشته است در مورد اصلاحات بین المللی بازرگانی است. یعنی هر قواعد و قوانینی که باید وجود داشته باشد تا هزینه ها و مسئولیت هایی که بر عهده خریدار ها و فروشنده ها هست را تفکیک کند. به عبارتی چون در سال های قبل هیچ قاعده و قانون خاصی برای Incoterms وجود نداشت و استانداردهای خاصی برای روش های حمل و نقل وجود نداشت در گذشته مشکلاتی به وجود می آمد.
خیلی از افراد در صادرات و واردات محصولات دچار مشکل می شدند چون اگر قرار بود باری ارسال شود و هیچ کدام از کارهایی که صادر کننده باید انجام می داد مشخص نبود، وارد کننده کالا هزینه ها و مسئولیت هایی را که بر عهده اش بود ممکن بود انجام ندهد و به صورت کلی اصلا مشخص نبود که قرار است چه قوانینی اینجا اعمال شود.
و منجر به یکسری از دادگاه ها و شکایت ها می شد و در نتیجه به دلیل اینکه هیچ قوانین نوشته شده ای وجود نداشت، این شکایت ها هیچ کدام به نتیجه نمی رسیدند و در واقع ممکن بود حق یک سری از افراد ضایع شود به دلیل اینکه ممکن بود بعضی از صادر کننده ها و وارد کننده ها به مسئولیت های خودشان رسیدگی نکنند و مسئولیت هایی که بر عهده شان بود را انجام ندهند.
بنابراین از سال ۱۹۳۶ اتاق بازرگانی بین المللی تصمیم گرفت از یک سری قواعد و قوانین خاصی استفاده کند و آن ها را ثبت کند. از آنجا به بعد یک سری Incoterms ۲۰۰۰، ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ ایجاد شد به منظور اینکه مسئولیت ها و هزینه ها و ریسک هایی که در روش های حمل و نقل برای هر دو طرف صادر کننده و وارد کننده وجود دارد را از هم جدا کنیم و هر کدام از مسئولیت ها را به یک شخص صادر کننده یا وارد کننده دهیم تا در آینده مشکلی برای صادرات و واردات بیشتر از این به وجود نیاید.
از طرف دیگر می توان گفت به هر حال Incoterms به مسائل مرتبط به حمل کالا فروشنده پاسخ می دهد و مسائلی مثل حمل و نقل، ترخیص کالا، صادرات و واردات و .... را مشخص می کند و اینکه چه کسی چه مسئولیت هایی را به عهده دارد و چه افرادی باید هزینه های این حمل، بیمه و ترخیص کالا را متقبل شود، مشخص می کند.
از این جهت یکسری قوانین و قواعد را به وجود آوردند و ما می‌خواهیم در مورد Incoterms 2020 صحبت کنیم که بیشتر در مورد امنیت کالاها، مسئولیت ها و هزینه هایی که فروشنده و خریدار ها در امر صادرات و واردات باید متحمل شوند، می باشد. یکسری از مسائلی که وجود دارد این است که ما اگر بخواهیم مراحل یک مبادله بازرگانی بین المللی را بدانیم و بخواهیم آن ها را انجام دهیم باید موارد کلی آن را بدانیم و به آن ها توجه داشته باشیم.
یکی از مراحلی که در مبادله بازرگانی وجود دارد این است که کالا از کشور مبدا به مرز و گمرک مبدا ارسال شود، که تا اینجای کار باید بدانیم از چه روش حمل و نقلی باید استفاده کنیم و با توجه به آن بیان کنیم که هزینه این حمل بر عهده مشتری است و این مسئولیت ها با شخص فروشنده است. در مرحله دوم حمل و نقل بین المللی انجام می شود و کالا به مرز و گمرک مقصد می رسد که اینجا هم اگر ما بخواهیم از یک روش های خاصی مثلاً fob استفاده کنیم اینجا یک سری قوانینی وجود دارد که مسئولیت حمل از یک جایی به بعد به عهده فروشنده نیست و بر عهده خود خریدار می شود.
مرحله آخر این است که ما کالا را در محل مقصد و همان مرز و گمرک مقصد ترخیص کنیم و وقتی کالا ترخیص شد کارهای بیمه و بازرسی انجام شود و تا انبار خریدار و در داخل آن کشور یا شهر مورد نظر که مقصد هست، حمل شود.
بررسی یک سری از موارد در Incoterms ها
اگر ما بخواهیم یک سری از موارد را در Incoterms ها مورد بررسی قرار دهیم به خصوص در Incoterms 2020 یکسری از قواعد این ها هستند که اولا مسئولیت ها را بشناسیم. یعنی ما بر اساس این مسئولیت ها مشخص کنیم مثلاً از کارخانه ای که شخص فروشنده در آن قرار دارد تا مثلاً لب مرز، مسئولیت حمل بار با شخص فروشنده است و هزینه ها و یکسری از اسناد حمل و نقل که باید بررسی شود بر عهده شخص مشتری باشد. در مورد دوم ریسک ها هستند.
یعنی بر اساس یک ریسک باید ما این را مورد بررسی قرار دهیم که اگر تا لب مرز مسائل حمل و نقل و مسائلی مثل خسارت هایی که ممکن است به کالا وارد شود و ... تا به حال بر عهده فروشنده بوده و از یک جایی به بعد این ریسک ها باید به شخص مشتری منتقل شوند.
یعنی مثلاً وقتی بار در روش fob روی عرشه کشتی می رود، دیگر مسئولیت ها و ریسک ها با شخص فروشنده نیست و از آنجا به بعد بر عهده شخص مشتری می باشد که مسئولیت ها، خسارت ها و کارهایی که در قبال کالا باید انجام دهد، مثل ترخیص کالا در محل مقصد و ... ریسک ها و مسئولیت هایش بر عهده شخص مشتری می شود.
گزینه آخری که در قوانین Incoterms وجود دارد این است که هزینه ها بر عهده چه کسی باشد؟ در روش های مختلف حمل و نقل می توان گفت که تقریباً هزینه ها هر دفعه به یکسری از افراد متحمل می شود اما خیلی از تاجران در کشور خود ما به عنوان صادر کننده محصول این هزینه ها را به روش هایی که وجود دارد به شخص مشتری وارد می کنند.
مثلاً اینکه ما بخواهیم بارمان را ارسال کنیم هزینه هایی که ما خودمان باید انجام دهیم مثل هزینه بیمه، بارگیری، حمل و نقل تا محل مشخص مثل بندر یا مرز مشخصی که وجود دارد همه این کارها را ما خودمان انجام می دهیم اما هزینه هایش را بر دوش شخص مشتری یا وارد کننده محصولمان قرار می دهیم.
Incoterms ها به چه دلیلی به وجود آمدند؟
اولا به دلیل اینکه ما هزینه ها، مسئولیت ها و ریسک هایی که در حمل و نقل وجود دارد را تفکیک کنیم تا دغدغه بسیاری از افراد رفع شود. از طرف دیگر خیلی از مشکلاتی که در حمل و نقل وجود دارد دیگر برای افراد صادر کننده و وارد کننده ایجاد نشود و هر کسی مسئولیت خودش و هزینه هایی که باید در روش حمل و نقل پرداخت کند را بداند.
و کاملا نسبت به آن ها اطلاعات داشته باشد تا مشکلاتی در حمل و نقل، صادرات و واردات ایجاد نشود. یازده ترم در Incoterms ۲۰۲۰ وجود دارد که بر اساس محل تحویل، آن ها را به چهار گروه تقسیم می کنیم. ما روش های حمل و نقل متفاوتی داریم می خواهیم تک تک این ها را مورد بررسی قرار دهیم.
اکسورک یا همان E
روش اول که اکسورک یا همان E نامیده می شود در واقع همان تحویل درب کارخانه است یعنی در این روش شخص فروشنده، محصولی را که می خواهد در اختیار مشتری قرار دهد فقط کافی است آن را درب کارخانه تحویل دهد و از آنجا به بعد هیچ مسئولیتی دیگر بر عهده فروشنده نمی باشد. به همین دلیل گفته می شود.
روش اکسورک ایده آل ترین و بهترین روش برای شخص فروشنده است چون هیچ مسئولیتی در قبال حمل و نقل، ترخیص کالا، خسارتی که به کالا وارد شود، ندارد و تمامی مسئولیت ها به محض اینکه کالا درب کارخانه تحویل داده شود از دوش فروشنده به دوش مشتری قرار می گیرد از این جهت با توجه به صحبت هایی که شد این روش بهترین و ایده آل ترین روش برای صادرکننده از مبدا هست چون هیچ مسئولیت خاصی بر عهده اش نیست.
F یا فری کریرها
در روش F بیشتر حمل و نقل های دریایی به آن ها تخصص داده می شود و در روش های متفاوتی که وجود دارد مثل FAS ، FCA و FOB ها که اگر ما بخواهیم این روش ها را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم به شکل زیر می باشد. در روش FCA که فری کریرها هستند ارسال بار بر دوش شخص فروشنده کالا نیست و فقط درب کارخانه است و از آنجا به بعد تمام مسئولیت ها بر عهده شخص مشتری می باشد. در روش بعدی یا FAS ها ما بار را در کنار کشتی تحویل می دهیم.
یعنی بار از درب کارخانه به عنوان مبدا ارسال می شود، تمام کارهای حمل و نقل، بارگیری و هر آن چیزی که وجود دارد تا بار به درب کشتی برسد همه مسئولیت ها و هزینه هایش با خریدار می باشد، یعنی مسئولیت همه این ها (مثلاً در مورد گمرک، حمل و نقلش تا بندر و خیلی از موارد دیگر) طبق قواعدی که در Incoterms وجود داشت مسئولیتش با ماست اما هزینه هایش بر عهده شخص مشتری خواهد بود.
مورد بعدی که وجود دارد روش FOB می باشد. در این روش که رایج ترین روش هست و یکی از روش هایی است که خیلی افراد از آن استفاده می کنند، خیلی به صرفه است و مسئولیت هایی که بر عهده شخص مشتری و فروشنده کالا هست خیلی منطقی است و ما اگر بخواهیم ارسال بار مان را از طریق کشتی و روش های حمل و نقل دریایی داشته باشیم بهترین روش ممکن FOB می باشد و ما می توانیم از آن به خوبی استفاده کنیم.
عبارت انگلیسی این روش free onbort است یعنی ما ارسال بار را تا بندر مورد نظر داریم و بعد از آن هم برای بارگیری محصول، کالا یا باری که وجود دارد و توافقی که بین ما و شخص مشتری وجود دارد به هر حال این کالا باید روی عرشه برود و تا وقتی که این بار بر روی عرشه برود تمام مسئولیت ها و هزینه ها را ما باید قبول کنیم و از آنجا به بعد دیگر تمام مسئولیت ها بر عهده شخص مشتری است و ما دیگر هیچ مسئولیتی نداریم. بنابراین در روش fca ما مسئولیت بار را تا مبدا برعهده داریم.
در روش fas بار را تا درب کشتی در بندر تحویل می دهیم و از آنجا به بعد تمام مسئولیت های ما تمام می شود و در روش fob تا زمانی که کالا و محصول روی عرشه کشتی قرار می گیرد تمامی مسئولیت ها با ماست هزینه های گمرک، هزینه های حمل نقل تا بندر مورد نظر و هزینه های بارگیری و تمامی مسئولیت هایش با ما خواهد بود اما از آن جا به بعد به محض اینکه بارگیری ها با تمام کمال انجام شد ما دیگر هیچ مسئولیتی نداریم.
و هر خساراتی از اینجا به بعد به کالا وارد شود، هر هزینه ای که وجود داشته باشد و تمام مسئولیت ها و ریسک ها به شخص مشتری منتقل می شود. در روش‌های کلا f که حمل و نقل های دریایی از این روش استفاده می کنند به صورت کلی ما تمامی هزینه ها را می توانیم بر عهده شخص مشتری قرار دهیم. یعنی در واقع مسئولیت تمامی کارهای گمرکی و بیمه و هر آن چیزی که در حمل و نقل تا روی عرشه کشتی وجود دارد با ماست ولی از آنجا به بعد هم مسئولیتی نداریم و هم هزینه ای با ما نیست.
روش c
در این روش هزینه حمل و نقل در مبدا با مشتری خواهد بود.
روش d
آخرین روشی هست که خودش به گزینه های مختلفی مربوط می شود، روشی است که مثل روش اکسورک که یک روش ایده آل برای شخص فروشنده یا همان صادرکننده از مبدا بود، ولی این روش یک روش ایده آل و بهترین مورد برای شخص مشتری است. چون تمام مسئولیت ها مثل حمل کالا، کارهای گمرکی، هزینه ها تا درب کارخانه طرف مقابل همه اش با فروشنده است و خیلی کم پیش می آید که افراد صادر کننده از این روش استفاده کنند اما خیلی از افرادی که به عنوان مشتری ما هستند.
تمایل بسیاری برای استفاده از این روش دارند چون تمام مسئولیت هایشان را کم می‌کند، تمام دغدغه هایشان رفع می شود و در واقع کارهای ارسال کالا به گمرک، بیمه، ترخیص کالا و تمامی خسارت هایی که ممکن است در حمل کالای مورد نظر برای محصول وجود داشته باشد بر عهده ما می شود. بنابراین توصیه نمی شود که زیاد از این روش استفاده کنید بیشترین روشی که توصیه ما است روش اکسورک می باشد که بسیار ایده آل است و هزینه ها و مسئولیت هایتان را به شدت کاهش می دهد، همچنین روش fob در روش های حمل و نقل دریایی انجام شود.