یکی از بزرگترین راه های حمل و نقل در دنیا، حمل و نقل دریایی است. در حمل و نقل دریایی، آنچه که بیشتر کاربرد دارد، حمل و نقله فله ای است که توسط کشتی های فله بر صورت می گیرد. حمل و نقل فله، یعنی کالا، بدون بسته بندی خاصی از یک محل به محل دیگر منتقل می شود. البته در کشتی های فله بر شاید بسته بندی وجود داشته باشد اما کانتینری در این کشتی ها وجود ندارد.
انواع کشتی های فله بر
شما برای حمل کالای خود، یک کشتی فله بر را مخصوص کالای خود اجاره می کنید. ظرفیت این کشتی ها، متفاوت است؛ کوچکترین این کشتی ها با ظرفیت ۵۰۰ تن حمل بار انجام می دهند و بزرگترین کشتی فله بر موجود در دنیا به نام ماموت، با ظرفیت ۴۰۰ هزار تن اقدام به حمل بار می کنند.
کاربرد کشتی های فله بر
این کشتی ها عمدتا برای حمل و نقل نفت و گاز و مایعات در حجم بالا مورد استفاده قرار می گیرند. مایعاتی که توسط این کشتی ها حمل می شود می تواند شامل روغن ها و مایعات خوراکی دیگر باشد که در حجم بالا جابجا می شوند.
برخی از کشتی های فله بر، مواد معدنی و خشک را حمل می کنند؛ مانند آهن و برخی فلزات سنگین دیگر که امکان حمل آن ها با کشتی های کانتینری نیست. حمل و نقل این نوع از کالاها با کشتی های کانتینری، هزینه های زیادی نیز به همراه دارد. برخی از کالاهای صادراتی که حجم حمل و نقل بالایی دارند، اگرچه عرصه سختی برای فعالیت تجاری و اقتصادی هستند اما با داشتن اطلاعات کافی و پیش زمینه های مناسب، می توان موفقیت های خوبی به دست آورد.
تعیین حجم کالا
برای استفاده از کشتی های فله بر، ابتدا باید ظرفیت بار و کالایی را که قصد انتقال آن را دارید به صورت دقیق مشخص کنید تا بتوانید کشتی با ظرفیت مناسب اجاره کنید.
نکته ای که باید به آن دقت کنید، این است که کشتی های فله بر دقیقا به اندازه ظرفیت خود حمل بار انجام نمی دهند، بلکه گاهی ممکن است بیشتر و گاهی نیز کمتر از ظرفیت خود بار ببرند.
بررسی نوع کالا
اگر می خواهید از کشتی های فله بر برای حمل و نقل کالای صادراتی خود استفاده کنید، باید بررسی کنید که حمل و نقل فله به کالای شما آسیب می زند یا خیر. در صورتی که کالای شما حتما باید با کانتینر حمل شود تا آسیب نبیند، هرگز کشتی های فله بر برای انتقال کالای شما مناسب نیستند. به عنوان مثال کالایی مانند گوشت که حتما باید با کشتی های یخچال دار حمل شود و یا کالایی که مدت حمل آن نباید طولانی باشد، نباید با کشتی های فله بر منتقل شوند.
بررسی مسیر و مقصد
در فصول مختلف سال به سبب تفاوت آب و هوایی، مسیرهای دریایی به لحاظ ریسک پذیری طوفان و غرق شدن کشتی، متفاوت اند. باید مسیری انتخاب کرد که احتمال آسیب رسیدن به کشتی با توجه به شرایط آب و هوایی موجود، بسیار پایین باشد.
برای انتخاب نوع و ظرفیت کشتی فله بر، باید مقصد و مسافت را هم در نظر گرفت. چنانچه مسافت طولانی باشد و نیاز به کشتی های اقیانوس پیما باشد، کشتی های فله بر ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ تنی توانایی انجام این کار را ندارند و در صورت استفاده از این کشتی ها، هزینه های جانبی زیادی خواهند داشت. یا برای مسافت های کوتاه، حتما باید از کشتی های کوچک تر استفاده شود تا در هزینه ها صرفه جویی شود. اگر مقصد شما به گونه ای است که کالای شما مثلا باید از کانال سوئز یا پاناما عبور کند، باید کشتی های مخصوصی را اجاره کرد که اندازه آن ها اجازه عبور از این کانال ها را بدهد.
راه کسب اطلاعات درباره کشتی های فله بر
مواردی که گفته شد باید برای استفاده از کشتی های فله بر رعایت شود، نیاز به داشتن اطلاعات وسیع در این زمینه دارد. برای کسب اینگونه اطلاعات، باید از یک کاپیتان با تجربه یا تاجرانی که در این زمینه فعالیت و تجربه کافی دارند، بهره گرفت.
تمامی کشتیرانی ها اطلاعات درست و کافی در این باره ندارند و تنها برخی از شرکت های کشتیرانی هستند که اطلاعات دقیق و به روزی دارند و در اختیار شما قرار می دهند.بعد از طی مراحل برای حمل کالا با کشتی های فله بر، نوبت به مشکل ترین گام برای حمل کالا، یعنی پیدا کردن کشتی مناسب، می رسد. شما باید با توجه به نوع کالایی که دارید، کشتی مناسب و مخصوص همان کالا را پیدا کنید؛ مثلا برای حمل گاز باید از کشتی های مخصوص حمل گاز، برای حمل مواد خورنده از کشتی های مقاوم در برابر این مواد و ... استفاده کنید. پیدا کردن کشتی متناسب با ظرفیت و نوع کالای مورد نظر، دردسرها و مشکلاتی دارد که البته راه حل هایی دارد.
بعد از یافتن کشتی مناسب، اطلاعاتی درباره کشتی موسوم به DA به شما داده می شود که هزینه کشتی، ظرفیت و امکانات کشتی و اطلاعات مورد نیاز دیگر را در اختیار شما قرار می دهد. سپس کالای خود را باید در بندر مورد نظر آماده بارگیری کنید. در بنادر نیز، ظرفیت های متفاوتی برای بارگیری وجود دارد که شرکت کشتیرانی، با توجه به امکانات و ظرفیت کشتی و بندر، توصیه هایی به شما خواهد داشت و مدت زمان بارگیری و هزینه ها را بر این اساس تعیین می کند. در کشتی های فله بر، طرف حساب مستقیم شما، شخص کاپیتان است و لزوما شرکت کشتیرانی نیست؛ چرا که شما تمام کشتی را اجاره کرده اید.