انواع میوه های گرمسیری و محل تولید آن ها
همان طور که از اسمشان مشخص است در جاهایی پرورش داده می شوند که آب و هوای گرم و مرطوب داشته باشد. بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آسیا، کشورهای آفریقایی، یک بخشی از آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی و منطقه کارائیب این میوه ها تولید می شود. با توجه به اینکه این میوه ها از نظر ارزش غذایی به گونه ای هستند که خود سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و دارو هم که برای جلوگیری از بیماری هایی مثل سرطان، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و ... مصرف این میوه ها را توصیه کرده اند به همین دلیل اهمیت زیادی دارند و ما امروزه در سبد غذایی مردم دنیا می توانیم آن ها در انواع مختلف، هم خودشان و هم فرآورده هایشان را ببینیم.
مشهور ترین میوه های گرمسیری در بازارهای جهانی
آسیا بزرگترین تولید کننده میوه های گرمسیری است و مهمترین میوه های گرمسیری که در آسیا می شناسیم و به کشورهای اروپایی و سایر نقاط دنیا صادر می شوند شامل جک فروت، موز و برد فروت است.
اما با توجه به اینکه در سال های گذشته افزایش مصرف آن ها خیلی چشمگیر بوده است، کشورهایی که در تولید این میوه ها دخیل هستند این میوه ها را تجاری سازی کردند. یعنی یکسری از میوه ها را انتخاب کردند روی کشت، فروش و صادرات شان تمرکز کردند که این میوه ها عمدتا موز، آناناس، انبه، آووکادو و پاپایا هستند. در حال حاضر هم یکسری میوه های دیگر این روند را دارند طی می کنند که این ها هم گواوا، رامی اوتان، جک فروت و مابقی میوه هایی که در این رسته هستند را شامل می شوند. اما معروف ترین آنها موز، آناناس، انبه، پاپایا و غیره هستند که در ایران خیلی پاپایا مصرف نمی شود اما بازار جهانی خیلی خوبی دارد.
کشورهایی تولید کننده میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری
شاید در نگاه اول صحبت از صادرات و تجارت میوه های گرمسیری برای ایرانی ها بی معنا باشد. یعنی شاید خیلی از ماها فکر کنیم که ما پاپایا تولید نمی کنیم، آناناس و موز نداریم، اصلاً کار کردن روی این ها شاید خیلی مفهومی برای ما ایرانی ها نداشته باشد اما موضوع صحبت ما امروز فقط میوه های گرمسیری نیست بلکه میوه های نیمه گرمسیری را هم شامل می شود. اما ظرفیت های خیلی خوبی هم حتی برای میوه های گرمسیری، در استان ها و شهرهای جنوبی ما مثل سیستان و بلوچستان وجود دارد که این ها هم همین الان مزارع و باغ هایی دارند که تعدادی از این میوه ها کشت می شود و ظرفیت تولید شان هم نسبتا مناسب است و می شود روی صادراتش برنامه ریزی کرد. امروزه در جهان نقش روستاها در تولید و فروش این میوه های گرمسیری بسیار تعیین کننده است. در واقع روستایی که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری هستند، ۸۰ درصد میوه های گرمسیری دنیا را تامین می کنند. در واقع بخش عظیمی از اقتصاد روستاها در این کشورها از طریق کشت و پرورش و فروش میوه های گرمسیری می چرخد. امروزه اگر بررسی کنیم طبق آمارها ۹۹% میوه های گرمسیری دنیا در کشورهای در حال توسعه دارد تولید می شوند. این آمار ها به ما نشان می دهد که ما هم می توانیم از این ظرفیت های بزرگی که در دنیا برای رشد وجود دارد، استفاده کنیم و اگر بررسی کنیم نمونه هایی شبیه به کشور خودمان هم می بینیم که آن ها هم از طریق برنامه ریزی درست و تجارت و صادرات میوه های گرمسیری رشد کردند. ما اگر بخواهیم روی این قضیه کار کنیم از دو جهت برای ما خوب خواهد بود یکی اینکه تولید ناخالص داخلی ما رشد می کند و از طرف دیگر هم ما ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی خواهیم داشت و یکسری از مشکلات بیکاری ما قطعا حل خواهد شد.
مزایای ورود به تجارت و صادرات میوه های گرمسیری
قیمت جهانی میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری نسبتا مناسب است. یعنی به عنوان میوه ارزان قیمت در کل دنیا به شمار می آیند و تنوع بالایی که میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری دارند. یعنی اگر شما وارد تجارت و صادرات این محصول شوید اولا محصولی عرضه میکنید که ارزان قیمت است و در بازار جهانی قیمت بالایی ندارد و جدای از آن تنوع قابل توجهی دارد و این نیست که شما حداقل یک محصول را کار کنید. در کنار این در سال های گذشته توجه بازار جهانی به این نوع میوه ها افزایش پیدا کرده و میزان مصرف در کشورهای مختلف دنیا مثل آمریکا، اتحادیه اروپا، کشورهایی مثل ژاپن و کره خیلی افزایش پیدا کرده است. علاوه بر این، این محصولات و در واقع این میوه ها، فرآورده های مختلفی دارند، فرآورده هایی که سبب شده ضایعات فروش ما خیلی کاهش پیدا کند. یعنی همان ضایعات یا میوه های له شده را فرآوری می کنند و محصولات جدید از آن به دست می آورند. به همین دلیل کار کردن روی این محصولات مزایای قابل توجهی می تواند داشته باشد.
بیشترین فراورده های میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری
انواع چیپس میوه، انواع میوه های خشک، ترشی میوه جات، در کنار این ها پوره، پودر، آب میوه و موارد مختلفی که از این میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری تهیه می شود و در بازارهای جهانی عرضه می شود و از آنها استفاده های خاصی می شود.
لزوم بررسی اهمیت اقتصادی میوه های گرمسیری
ما اگر بخواهیم به صورت کلی بازار میوه های گرمسیری را بررسی کنیم، وقتی ما وارد تجارت جهانی آن می شویم نیاز نیست که ما حتما خودمان تولید کنیم، ما می توانیم یک میوه ای را برای خودمان برند سازی کنیم، خودمان را مطرح کنیم از یک کشور دومی برای یک کشور سومی محصولمان را بفرستیم. یعنی تجارت کنیم و چون ایران در آسیا قرار دارد، آسیا بزرگترین تولید کننده میوه های گرمسیری است دسترسی ما به تولید کننده ها و بازاری که می توانیم میوه ها را تهیه کنیم خیلی مناسب است. پس می توانیم این کار را انجام دهیم. جدا از این ظرفیت استان های جنوبی کشورمان مثل سیستان و بلوچستان و منطقه چابهار با توجه به اینکه هوای گرم و مرطوب دارند، خوب است و الان میوه هایی مثل پاپایا و موز و انبه، هر چند ظرفیت تولیدشان آن عددی که باید باشد، نیست ولی باز هم مناسب است.
میوه های نیمه گرمسیر.
اگر بررسی کنید مهمترین میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا امروز هندوانه، موز، انواع پرتقال ها که همان نارنج و پرتقال و موارد دیگر هست و نارنگی و انگور است که به غیر از موز، ما امروزه در کشورمان ظرفیت تولید بسیار مناسبی برایشان داریم. در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده هندوانه جهان چین هست، حجم تولید کل دنیا برای هندوانه ۱۱۸ میلیون تن در سال است اما ایران به تنهایی ۴ میلیون تن دارد تولید می کند و ما رتبه دوم را بعد از چین داریم. بزرگترین تولید کننده انگور ایتالیا است. هرچند انگوری که در ایتالیا است با انگور ما یک مقداری متفاوت است و ما مزایای رقابتی خودمان را داریم اما ایران هم به تنهایی ۴ میلیون تن دارد تولید می کند. ۴ میلیون تن از ۷۴ میلیون تن سهم دنیا که عدد قابل توجهی است. برزیل بزرگترین تولید کننده پرتقال با حدود ۷۳ تا ۷۴ میلیون تن است. اما ایران هم با حدود ۷ میلیون تن عدد قابل توجهی از این بازار را میتواند به خود اختصاص دهد. اگر بررسی کنید می بینید که هند بزرگترین تولید کننده موز است اما ایران هم می تواند حرف هایی برای گفتن داشته باشد، اگر برندسازی درستی انجام دهیم، مزارعی که در جنوب کشور ما برای موز است، امروزه ظرفیتشان بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تن در سال موز است که می توانیم فعلا این عدد را تامین کنیم اما در حال رشد هست. اگر بررسی کنیم متوجه می شویم که مزارع پاپایا جنوب کشورمان که بیشترشان هم در استان سیستان و بلوچستان می باشند همین الان هم یک چیزی حدود ۲۳ میلیون تن را در سال می توانند به ما پایا بدهند در شرایطی که عدد جهانی آن حدود ۱۵۳ میلیون تن است و این ظرفیت، ظرفیت قابل توجهی است و ما می توانیم روی آن کار کنیم و این نیست که ما نتوانیم کار کنیم، اقلیمش را داریم حداقل روی نیمه گرمسیری ها ظرفیت و تولید ما فوقالعاده است و حرفهای خیلی خوبی برای گفتن داریم. اما با توجه به اینکه از سال های گذشته ظرفیت هایش کم کم دارد ایجاد می شود و در مناطقی مثل چابهار و کل استان سیستان و بلوچستان مزارعش احداث شده و دارد رشد پیدا می کند، کمکم تولید میوه های گرمسیری مثل پاپایا و انبه در کشور ما دارد جا می افتد و ما می توانیم برای سال های آینده حرف هایی برای گفتن داشته باشیم. ضمن این که ما می توانیم در در بحث تجارت جهانی این محصولات هم وارد شویم. صرف تولید کننده بودن در یک محصول یا دسته ای از محصولات دلیل بر این نیست که حتماً بخواهیم بعد از آن وارد صادراتش شویم، ما می توانیم این محصول را در داخل کشورمان تولید نکنیم ولی از کشور دومی به کشور سومی ارسال کنیم. یک سری میوه های گرمسیری خیلی خاصی مثل گواوا هم وجود دارد که ما تولیدی نداریم ولی بازار جهانی اش دارد خیلی خوب رشد می کند. ما ملون ها یا همان خربزه ها ر ا تولید می کنیم که میوه خوبی است و ظرفیت تولید خوبی هم در دنیا داریم و میزان تقاضایش عالی است. اما میوههایی مثل گواوا در کشور همسایه ما پاکستان با ظرفیت خوبی تولید می شود، در کشورهای دیگر گرمسیری دنیا هم هست اما ما این میوه را نداریم ولی ظرفیت خوبی برای آن در دنیا وجود دارد و جز میوه های پر طرفدار به شمار می آید ما می توانیم از طریق تجارت روی این هم برندسازی و کار کنیم. ما حتی اگر روی میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری کشور خودمان هم کار کنیم می توانیم این ها را با قیمت خوبی به بازار جهانی عرضه کنیم چون این ها در کشور برای ما شاید گران تر باشند اما قیمت های جهانی چون با دلار محاسبه می شود خیلی ارزان تر می باشد یعنی آن عددی که باید باشد و بخواهد به ما سود بدهد هست.
بزرگترین صادرکننده ها و وارد کننده های میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری
ما اگر بخواهیم مجموع عدد صادرات کشورهای منطقه گرمسیری و نیمه گرمسیری آسیا را با هم جمع کنیم، آسیا بزرگترین صادر کننده می شود یعنی کل قاره آسیا بزرگترین صادر کننده می شود اما اگر بخواهیم کشورها را تک تک حساب کنیم امروز مکزیک بزرگترین صادر کننده است بعد از آن کاستاریکا و پرو هستند جالب است که هلند صادر کننده است و یکی از بزرگترین واردکننده ها هم می باشد. بزرگترین واردکننده امروزه آمریکا، هلند، آلمان، فرانسه و انگلیس هستند. اگر دقت کنیم از بین بزرگترین وارد کننده هایی که نام بردیم ۴ تای آن ها در قاره اروپا هستند و همانطور که گفته شد بزرگترین وارد کننده میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری در دنیا خود قاره اروپا و مهمتر از همه خود منطقه اتحادیه اروپا می باشد. هلند میوه های گرمسیری را وارد می کند ولی چون شرایطش برای تولید و صادرات کردن انواع میوه های نیمه گرمسیری مثل ملون ها، هندوانه و پرتقال و مواردی که در ایران تولید می شود و ما راحت می توانیم کار کنیم، در این زمینه ها صادرکننده به شمار میآید که صادرکننده بزرگی هم می باشد. نکته دیگری که وجود دارد این است که کشورهایی که هم صادر کننده و هم وارد کننده هستند، به عنوان مثال میوه های گرمسیری مثل مرکبات مختلف را وارد میکنند و این ها را تبدیل به فرآورده میکنند و صادر می کنند که چنین کارهایی توسط کشورها بزرگ هم انجام میشود.
جمع بندی کلی
حوزه میوه های گرمسیری حوزه بسیار درآمد زا و مناسبی می باشد، با توجه به اقلیم ایران و مزیت هایی که ما در بحث حمل و نقل و موقعیت لجستیکی داریم هم از طریق محصولاتی که ما خودمان تولید می کنیم و می توانیم صادر کنیم، هم از جهت باز صادرات کردن، یعنی میوه های گرمسیری از کشورهای اطراف وارد ایران می شوند و بستهبندی صورت می گیرد یا حتی بسته بندی هم نمی شوند و به کشورهای اروپایی صادر می شوند. با توجه به اینکه این ظرفیت ها را ما داریم و توصیه می شود که اگر می خواهید انتخاب محصول کنید اگر با این حوزه آشنایی دارید وارد این حوزه ها شوید، برای آنها برند سازی کنید و وارد عرصه تجارت داخلی و صادرات انواع میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری شوید. حوزه بسیار مناسبی است و می تواند برای شما درآمدزا باشد.