کاغذ ماده ای است که از چوب، پنبه، کنف، خمیر کتان، ضایعات کشاورزی و یا از گیاهانی مثل بامبو درست می شود و طی فرایندی به شکل الیافی که نامنظم درهم تنیده شده در می آید تا محصول نهایی را که یک ماده فشرده با ابعاد مختلف است عرضه کند.
در حال حاضر در کشور سالانه بیش از یک میلیون و 600 هزار تن انواع کاغذ بسته بندی تولید می‌شود که این رقم 40 درصد بیش از نیاز داخلی است نیاز سالانه کشور به کاغذ بسته‌بندی 850۰ هزار تن می باشد.
کاغذ از همان روزی که اختراع شد تا به الان قابل اعتمادترین وسیله برای ثبت اندیشه های بشر بوده و نقش بسزایی در جمع آوری و ذخیره دانش و اطلاعات انسان داشته است.
- بیشتر بخوانید: صادرات به روسیه
پیدایش کاغذ
هزاران سال پیش مساله نوشتن مطرح شد و در ابتدا برای نوشتن لوح هایی را از گل رس می ساختند و مطالب خودشان را روی آن می نوستند و سپس این لوح های گلی را در زیر نور خورشید خشک می کردند و یا در آتش می پختند.
مصری های باستان اولین مردمی بودند که از گیاهی شبیه به بامبو با نام پاپیروس صفحاتی را ساخته و روی آن می نوشتند آنها نی پاپیروس را به شکل نوارهای نازک در کنار هم قرار داده و با فشردن و صیقل دادن شکل ورق به آن ها می دادند.
اولین کسانی که در 2 هزار سال پیش کاغذهایی شبیه به کاغذهای امروزی ساختند چینی ها بودند و ایرانیان در سده اول پس از اسلام شیوه ساخت کاغذ را از آن ها آموختند.
- بیشتر بخوانید: صادرات به تونس
پیدایش مقوا
مقوا شکلی دیگری از کاغذ است که نسبت به آن ضخیم تر بوده و برای درست کردن کاردستی کودکان، بسته بندی ها، درزبندی و بسیاری کارهای دیگر استفاده می شود.
اولین مقوای ساخته و استفاده شده تاریخ مشخصی ندارد ولی می توان گفت اولین مقوا در رم و در اواخر قرن پانزدهم استفاده شده که از تکه های کاغذ پاره های به هم چسبیده درست شد و برای جلد کتاب مورد استفاده قرار گرفت.
با افزایش تقاضا برای مصرف کالاهای مختلف نیاز به ساخت وسیله ای سبک برای حمل وسایل مختلف احساس شد و با گذشت زمان بشر توانست با کنار هم قرار دادن ورقه های نازک کاغذ در کنار هم به یک ماده سخت و محکم و در عین حال سبک دست پیدا کند.
- بیشتر بخوانید: صادرات به نیجریه
انواع کاغذ و مقوا
کاغذ کاهی یا کرافت: این کاغذ از خمیر چوب سولفات درست شده و رنگی قهوه ای مایل به کمرنگ دارد همچنین با دوام و مقاوت بالایی همراه بوده و بیشتر برای کارهای فانتزی و یا بسته بندی ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کاغذ پشت چسب دار: این نوع کاغذ با ابعادی 50 در 70 و در دو نوع مات و براق تولید می شود.
مقوای ایندربرد: این نوع مقوا بهترین نوع مقوا بوده و قابل بازیافت است.
مقوای پشت کرم: این نوع مقوا در بسته بندی ها و چاپ جعبه مورد استفاده قرار می گیرد و کیفیت بالایی نسبت به مقوای پشت طوسی دارد.
مقوای پشت طوسی: نوعی مقوا که یک طرف آن خاکستری یا طوسی و طرف دیگر سفید است و بیشتر برای بسته بندی و چاپ جعبه استفاده می شود.
مقوای کارتی: این مقوا در رنگ های مختلف بوده و نوع مرغوب آن برای چاپ کارت ویزیت استفاده می شود.
کاغذ انجیلی: این نوع کاغذ به دلیل ظرافتی که دارد بیشتر برای چاپ کتاب های ارزشمند و قطور استفاده می شود.
کاغذ خودکپی: این کاغذ پوششی شیمیایی داد که از نوشته ها یک کپی روی کاغذ عادی انتقال می دهد.
کاغذ گلاسه مات و براق: کاغذهایی با پوشش مات یا براق که برای چاپ های باکیفیت و رنگی استفاده می شوند و پوششی صاف و یکنواخت دارد.
کاغذ تحریر: کاغذهای معمولی که برای نوشتن با مداد و خودکار مناسب هستند.
کاغذ روزنامه: این نوع کاغذ با قدرت جذب بالا برای چاپ روزنامه استفاده می شود همچنین به شکل رول بوده و قیمتی ارزان دارد.
تولید کنندگان اصلی کاغذ و مقوا در جهان
کشور چین با تولید بیش از 125 میلیون تن در سال 2021 در حال حاضر بزرگترین تولید کننده کاغذ و مقوا در جهان است همچنین ایالات متحده در همان سال دومین تولید کننده بزرگ به شمار می آمد.
کشورهای سوئد، فنلاند، کره جنوبی، ژاپن، ایتالیا، کانادا، برزیل و آلمان بعد از این دو کشور در رتبه سوم تا دهم تولید کاغذ و مقوا جای گرفته اند.
صادر کنندگان اصلی کاغذ و مقوا در جهان
کشورهای پیشرو در صادرات و واردات کاغذ ایالات متحده و آلمان هستند ولی با این حال سه کشور ژاپن، ایالان متحده و چین بزرگ ترین تولید کنندگان کاغذ ذر جهان می باشند که نیمی از کاغذ دنیا را تولید می کنند.
صادر کنندگان برتر کاغذ و مقوا در سال 2022 شامل کشورهای انگلیس، کانادا، ایتالیا، آلمان، اتحادیه اروپا، فرانسه، هلند، آمریکا و هنگ کنگ می باشد.
- بیشتر بخوانید: صادرات سیر به هندوستان
وارد کنندگان اصلی کاغذ و مقوا در جهان
واردات کاغذ و مقوا از کشورهای مختلف معمولا برای تامین نیازهای داخلی کشور در حوزه های مختلف صورت می گیرد و امروزه می توانیم انواع و اقسام کاغذها را در ابعاد، رنگ ها و شکل های متفاوتی ببینیم.
طبق آمارهای به دست آمده 10 وارد کننده اصلی کاغذ و مقوا در جهان شامل کشورهای فرانسه، اتحادیه اروپا، ویتنام، چین، انگلیس، هلند، مکزیک، آلمان، هنگ کنگ و ایالات متحده می باشد.
صادرات کاغذ و مقوا از ایران در سال 1401
دولت ایران تمام تلاش خود را جهت خودکفایی در تولید کاغذ به کار برده و کارخانه هایی که توان تولید کاغذ را دارند گسترش داده است.
بعد از شیوع ویروس کرونا مصرف کاغذ به شدت در جهان کاهش یافت و دلیل آن استفاده مضاعف از رسانه های دیجیتالی و شبکه های مجازی بود همچنین بسیاری از خط های تولید کاغذ با تغییر کاربری به تولید کاغذ بسته بندی پرداختند.
- بیشتر بخوانید: صادرات به ترکیه
کشور ایران با توجه به منابعی که در اختیار دارد به تولید کاغذ و مقوا پرداخته و به حمایت از کارخانه های تولید کاغذ روی آورده است همچنین در کنار این تولید مضاعف صادرات این محصول را نیز در دستور کار خود قرار داده به طوری که ایران در سال 1401 درحدود 15 میلیون دلار صادرات داشته است.
بازارهای صادراتی فعلی کاغذ و مقوای ایران
در ایران مصرف سالانه کاغذ و مقوا نزدیک به 1 میلیون و 900 هزار تن، میزان واردات آن 1 میلیون و 200 هزار تن و میزان تولید انواع کاغذ به 1 میلیون و 600 هزار تن در سال می رسد.
شایان ذکر است که ایران تا همین چند سال پیش از وارد کنندگان اصلی کاغذ در دنیا بود ولی امروز ما در زمینه صادرات این محصول فعالیت داریم و در حال حاضر بازارهای صادراتی فعلی کاغذ ایران کشورهای ترکمنستان، عراق، تاجیکستان و افغانستان هستند.
- بیشتر بخوانید: صادرات به عربستان
بازارهای پرتقاضا برای صادرات کاغذ و مقوای ایران
صادرات کاغذ از جمله فعالیت های هدفمند کشور در خصوص افزایش تولید داخلی است و از طرفی کشورهای زیادی مستعد واردات کاغذ از ایران هستند.
کشورهایی مثل کامرون، مراکش، کنیا، اوگاندا، بلغارستان، پرو، عربستان، بنگلادش، سوریه، امارات متحده عربی، عمان، ترکیه، هندوستان، موزامبیک، قزاقستان، نیجریه، سنگال، تونس، ونروئلا، میانمار، نیکاراگوئه، لبنان، یمن، قطر، روسیه و پاکستان بازارهای خوبی برای دریافت کاغذ از ایران دارند.