منظور از بحران اقتصادی چیست؟
هر بحران اقتصادی، پدیده جدیدی است و به خاطر تنوع و تغییرات مداومی که در بحران‌ها پدید می‌آید، طبیعی است که برای مواجهه با بحران‌ها درگیری‌ها و نگرانی‌هایی وجود داشته باشد. افزایش یا کاهش قیمت دلار یا نوسان‌های قیمت نفت برای تاجران بحران‌هایی ایجاد می‌کند. برخی بحران‌ها مثل تحریم کشتیرانی‌های ایران یا ممنوعیت ورود کالاهای ایرانی هم با تجارت ارتباط مستقیم دارند. یا ممکن است ورشکستگی تولیدکننده‌ای باعث شود یکی از تامین‌کنندگان اصلی خود را از دست بدهید یا کالای خاصی شامل شرایط تعزیراتی شود. بنابراین منظور ما از بحران اقتصادی، فقط بحران‌های کلان نیستند و تمام مواردی که نام بردیم، نوعی بحران اقتصادی به شمار می‌روند.
انواع بحران های اقتصادی
بحران‌های اقتصادی به سه گروه تقسیم می‌شوند که مواجهه با هر کدام از آن‌ها نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی خاص خودش است: ۱- بحران‌های کلان که به سطح کشوری و فراتر از آن مربوط می‌شود. ۲- بحران‌هایی که به یک صنف کاری خاص مربوط است و همه افراد فعال در این صنف را درگیر می‌کند. مثلا حذف یارانه کاغذ و افزایش ناگهانی هزینه‌های چاپ و نشر، باعث شد بازار کاغذ و صنعت نشر با بحران مواجه شود. ۳- بحران‌هایی که فقط مربوط به یک شخص می‌شود؛ مثلا بلوکه شدن حساب بانکی‌تان، شما را دچار بحران اقتصادی می‌کند. حتی اگر شرایط کشور ایده‌آل باشد، همه فعالان حوزه تجارت و کسب و کار با بحران‌های شخصی و صنفی مواجه خواهند شد.
وجود بحران اقتصادی در کسب و کار یک تاجر، بر مشتریانش هم تاثیر می‌گذارد و اگر تاجری نتواند با این بحران مواجه شود، از کسب و کار خود عقب می‌افتد.
راهکارهای برون رفت از بحران ها
به‌طور کلی برای مواجهه با بحران سه راه وجود دارد: می‌توانید فرار کنید، اما با عقب‌نشینی و ایجاد ترس و دلهره، به خودتان لطمه می‌زنید. یا می‌توانید هیچ کاری نکنید که البته امنیت بیشتری از فرار کردن دارد. راه دیگر این است که حمله کنید و حتی از چنین موقعیتی هم نفع ببرید. برای حرکت به سمت بحران و عبور از آن، باید شجاعت و قدرت فکر بالایی داشته باشید. اگر چنین نیرویی را در خود نمی‌بینید و راه حل مناسبی ندارید، توقف و تعطیل کردن کار باعث می‌شود کمتر ضرر کنید. همان‌طور که بسیاری از تاجران قوی هم در شرایط بحرانی دست از کار می‌کشند تا وضعیت به حالت عادی برگردد.
در مواردی لازم است به سمت بحران بروید و ببینید در این تهدیدها و مشکلات چه فرصتی وجود دارد؛ چون با درک درست فرصت‌ها، امکان رشد بیشتری پیدا می‌کنید.
آیا باید از بحران اقتصادی فرار کنیم؟
کسی که از مواجهه با بحران‌ها می‌ترسد و از آن‌ها فرار می‌کند، مثل کسی است که از سگی فرار می‌کند، این سگ هم به دنبالش می‌دود و او را زخمی می‌کند. تاجران نباید از بحران‌ها فرار کنند، بلکه باید به سمت مشکلات بروند. به عبارت دیگر، تاجر زرنگ باید در جنگ و صلح بفروشد و تهدیدها را به فرصت و خطرات را به منفعت و مزیت تبدیل کند. بحران مثل سگی است که پارس می‌کند و اگر قدرتمند باشید، می‌توانید به آن قلاده بزنید و مالکش شوید. زندگی انسان‌ها همیشه بالا و پایین دارد و کسانی که در سراشیبی و سقوط خودشان را می‌بازند، رشد نمی‌کنند، بلکه پشت سر هم می‌بازند و این باخت‌ها مثل فرار کردن از آن سگ، باعث می‌شود هیچ‌گاه در زندگی احساس امنیت و ثبات نکنند.
راهکارهای کسب سود در زمان بحران اقتصادی
تاجر باید در هر بحرانی به این فکر کند که چگونه می‌تواند بیشترین منفعت را کسب کند. مَثَل معروفی در بازار وجود دارد که می‌گوید: «آنچه همگان بخرند، من می‌فروشم و آنچه همگان بفروشند، من می‌خرم». مردم معمولا در جهت خلاف بحران‌های تجاری حرکت می‌کنند؛ مثلا با کاهش قیمت، همه می‌خواهند بفروشند و با افزایش قیمت، همه می‌خواهند بخرند. تاجر زیرک چگونه می‌تواند از افزایش تقاضا منفعت بیشتری ببرد؟ از آنجایی که مشتریان جدید نمی‌توانند از تامین‌کنندگان قبلی خود به قیمت توافقی بخرند، با آن‌ها دچار اختلاف می‌شوند و به دنبال تامین‌کنندگان جدید می‌گردند، شما هم این فرصت را دارید که چنین مشتریانی را به سمت خود بکشید. اما در زمان کاهش قیمت‌ها و رکود، باید به دنبال کسانی باشید که می‌خواهند قبل از کاهش قیمت‌ها، کالای خود را با بهترین شرایط بفروشند.
امکان پیش بینی بحران های اقتصادی
برخی بحران‌ها چنان ناگهانی رخ می‌دهند که واقعا پیش‌بینی‌شدنی نیستند؛ مثل افزایش ناگهانی قیمت بنزین و تبعات آن که از نظر اقتصاددان‌های بسیاری، قابل پیش‌بینی و محاسبه نبود. هر بحران یک ریسک است و در کشورهایی که با بحران‌های بیشتری مواجه‌اند، تجار امکان سودآوری و کسب منفعت بیشتری دارند. در کشورهایی که بحران‌های کمتری رخ می‌دهد، به این دلیل که شرایط پیش‌بینی‌شدنی است، سود و درآمد سرانه هم پایین‌تر است.
سود در تجارت وابسته به میزان ریسک است؛ با افزایش ریسک، سود افزایش می‌کند و کاهش ریسک، کاهش سود را به دنبال دارد. به همین دلیل تاجران کشوری مثل آلمان حاضرند برای تجارت به سراغ کشورهای آفریقایی بروند و ریسک بالاتری را بپذیرند، اما سود بیشتری داشته باشند.
اهمیت تغییر استراتژی های تجاری
تاجران باید با توجه به شرایط، استراتژی‌های خود را تغییر دهند و خود را با بحران‌ها همگام کنند. مثلا زمانی که اینترنت قطع شد، ما برای مواجهه با این مشکل راهکارهایی ارائه کردیم. در واقع حتی اگر قطعی اینترنت ادامه پیدا می‌کرد، ما برای آن هم راه حل‌هایی پیش‌بینی کرده بودیم و استراتژی خود را تغییر می‌دادیم. درست است که پایه تجارت ما بر اینترنت بنا شده، اما ما استراتژیست هستیم و سیستمی ایجاد می‌کنیم تا کسانی که با ما تجارت می‌کنند، بتوانند در هر شرایطی رشد کنند. امروز اینترنت بهترین بستر تجارت است و ما در اینترنت فعالیت می‌کنیم، اما اگر در آینده محیط VR (واقعیت مجازی) بهترین محیط برای تجارت باشد، به آن سمت می‌رویم و اگر روزی اینترنت دوباره قطع شود، به سراغ ساختارهای جایگزین می‌رویم.
اتاق فکری برای مدیریت بحران
زمانی که اینترنت قطع بود، ما توانستیم راه حلی بیابیم و به اینترنت دسترسی پیدا کنیم. رسیدن به چنین راهکارهایی در زمان بحران‌ها، از مزایای داشتن یک اتاق فکر بزرگ است. بیرون از محیط آراد برندینگ برای داشتن چنین اتاق فکری، باید هزینه‌های زیادی بدهید؛ چون تیم آراد برندینگ دارای سابقه و تجربه بسیار بالایی در زمینه تجارت و کسب و کار هستند و ارتباطات بسیار گسترده‌ای دارند.اهمیت اطلاعات در مدیریت بحران
دسترسی به اطلاعات معتبر در زمان بحران، مزیت مهمی به شمار می‌رود؛ چون رسانه‌ها در زمان بحران، متناسب با افکار عمومی اطلاع‌رسانی می‌کنند، در حالی که تاجر به دنبال اطلاعات دیگری است. ما در آراد برندینگ به شبکه گسترده‌ای از اطلاعات دسترسی داریم. از طرف دیگر چند هزار نفر با ما کار می‌کنند و اگر هر کدام از آن‌ها در زمان بحران کلمه‌ای به ما بگویند، اطلاعات بسیاری به دست می‌آوریم. بنابراین بزرگ بودن خانواده آراد برندینگ، در زمان بحران یک مزیت به شمار می‌رود. پس از جمع‌آوری و بررسی این اطلاعات در اتاق فکر آراد برندینگ، راه حل مناسبی را در اختیار تمام آراد‌ی‌ها می‌گذاریم.
نقش رسانه ها در ایجاد بحران
بسیاری اوقات خود ما بحران‌ها را بزرگ می‌کنیم، در حالی که شاید در واقعیت آن‌قدر بزرگ و فاجعه‌بار نباشند. مثلا با کوچکترین اتفاقی همه گمان می‌کنند قرار است جنگ شود، در حالی که هیچ دلیل منطقی برای اثبات آن وجود ندارد و فقط رسانه‌ها باعث ایجاد این جو روانی و چنین ذهنیتی برای مردم می‌شوند. [av_notification title='' color='orange' border='dashed' custom_bg='#444444' custom_font='#ffffff' size='large' icon_select='no' icon='ue800' font='entypo-fontello' admin_preview_bg=''] رسانه‌ها حاضرند برای جذب مخاطب بیشتر هر کاری بکنند و حتی بحران به وجود بیاورند، بنابراین خودتان را درگیر رسانه‌ها نکنید، چون خود رسانه‌ها بحران‌ساز هستند. [/av_notification]توصیه هایی به تاجران
جو روانی که رسانه‌ها در جامعه ایجاد کرده‌اند، جو افسرده‌کننده‌ای است و فعالان عرصه تجارت باید از این جو دوری کنند. حتی اگر راه حلی برای مواجهه با بحران‌ها ندارید، شتاب‌زده عمل نکنید و دست نگه دارید تا اوضاع آرام شود. اگرچه ممکن است با هیچ کاری نکردن ضرر کنید، اما بهتر از انجام کاری است که زیان آن چند برابر و جبران‌ناپذیر باشد. برای افراد بادرایت و یا کسانی که به اتاق فکر دسترسی دارند، بهترین راهکار برای مواجهه با بحران‌ها، حرکت به سمت آن است. چون پس از رویارویی و بررسی بحران از جهات مختلف، چیزی که ابتدا برای شما ترسناک بوده، وضعیت شفافی پیدا می‌کند و حالا می‌توانید برای مقابله با آن راه حل مناسبی پیدا کنید. حفظ آرامش درونی در زمان بحران‌ها بسیار مهم است، بنابراین خودتان را نبازید و نترسید، بلکه محکم بایستید. یک تاجر با آرامش درون خودش قدرت به دست می‌آورد و این قدرت برای مقابله با بحران‌ها لازم است.
دلایل موفقیت آراد برندینگ
ما در آراد برندینگ سعی کردیم از هر بحرانی منفعت به دست بیاوریم و تهدید را به فرصت تبدیل کنیم. نگاه متفاوت ما به مسائل باعث شد بتوانیم مجموعه‌ای چند هزار نفری از تاجران را رهبری کنیم و با کمترین مشکلات و بیشترین منفعت‌ها، از بحران‌ها عبورشان دهیم. آراد برندینگ در سیزده سال گذشته با بحران‌های مختلفی مواجه شده، آن هم سیزده سالی که بحرانی‌ترین دوران در چهل سال اخیر بوده است. اما همیشه توانسته‌ایم در فرازها و فرودها بهترین نتایج را به دست بیاوریم. مثلا در زمان اوج‌گیری تلگرام، کانال تاجران را راه‌اندازی کردیم و از این فرصت، بهره‌وری حداکثری داشتیم. در مقابل، در زمان فیلتر شدن تلگرام، در حالی که بسیاری از تاجران و بازاری‌ها دچار مشکل شده بودند، ما توانستیم با راه حل‌های جایگزین رشد کنیم.
