در طول تاریخ مردم جعان برای اسان کردن و افزایش کیفیت زندگی خود مواد بسیار زیادی را پایه ریزی و تولید کرده‌اند یکی از این مواد آجر نسوز است که از انواعی از مواد به نام مواد نسوز ساخته می شود که در برابر حرارت مقاوم بوده و باعث می شوند در صورت بروز حریق یا آتش درون ساختمان و سازه به بنا خسارت کمتری وارد شود و در مکان های مختلفی نیز کاربرد دارند که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
آجر نسوز گرد
استفاده از آجر ها از دیرباز در جهان رواج داشته است اما با گذر قرن ها و پیشرفت علم و فناوری و ورود انسان ها به عصر فناوری باز شده تا استفاده از این آجرها عمل رواج بیشتری پیدا کند و دوم انواع مختلفی از آنها که کاربردهای گوناگونی نیز دارند به سبد این محصولات اضافه شوند.
آجر های نسوز از مواد مختلفی تولید می شوند که یکی از آنها خاک های نسوز یا خاک چینی میباشد البته از این خاک چینی در تولید ظروف چینی که همه ما نام آنها را شنیده و در آنها غذا خورده ایم نیز استفاده می شود.
بسته به نوع مواد به کار رفته و کیفیت مواد اولیه آجرهای نسوز می توانند حرارت بالای ۱۰۰۰ درجه را نیز تحمل کند اما به چه دلیلی این مقاومت به وجود آمده است پاسخ این است که برای پختن این آجرها از دمای بسیار بالا استفاده میشود که در دمای بالا کانی های موجود در خاک ذوب می شوند و همین امر باعث بالا رفتن مقاومت آجر در برابر حرارت می شود.
آجرهای نسوز به طور کلی به سه دسته عمده تقسیم می شوند که عبارتند از آجر رسی آجر شیل آجر نسوز که هر کدام طیف مختلفی از حرارت را میتوانند تحمل کنند معمولا آجرهای رسی حرارت را حداکثر تا ۷۰۰ یا ۸۰۰ درجه می تواند تحمل کند آجرهای شیل تقریباً بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ درجه از حرارت را میتواند تحمل کند اما باید توجه کنید که این تقسیم بندی بر اساس مشاهدات تجربی میباشد یعنی علمی نیست و ممکن است در منابع دیگر شما اعداد مختلفی را مشاهده کنید.
- بیشتر بخوانید: آجر نسوز تکسچر
آجرهای نسوز دارای ظاهری متخلخل می باشند البته برخی از آجرهای شیل را به گونه‌ایی میسازند که مانند آجرهای نسوز متخلخل باشند.
آجرهای نسوز ای که در نما کاربرد دارند از محبوبیت خاصی برخوردارند می توان گفت یکی از دلایل آن این است که این آجرها طیف رنگی بسیار گسترده ای را در بر میگیرد معمولاً در رنگ های قهوه ای مشکی قرمز سفید و شاموتی دیده می شوند یکی دیگر از دلایل محبوبیت آنها این است که این آجرها در مواجهه با رطوبت آن را جذب نمی کنند.
و باعث ایجاد شوره و لکه بر روی نمای ساختمان نمی شوند پس بنابراین می توانند استحکام و زیبایی سازه شما را در سال های متمادی و طولانی حفظ کنند ویژگی که اکثر موادی که در نمای ساختمان ها از انها استفاده میشوند؛ ندارند، از همین رو این ویژگی باعث شده که این آجر های نسوز که در نمای ساختمان نیز کاربرد دارند بسیار خاص و محبوب باشند.
اصلی ترین عنصر های موجود در مواد اولیه آجر های نسوز که باعث خاصیت ضد حریق بودن آن ها و تحمل بسیار بالا در برابر حرارت می باشد عبارتند از اکسید سیلیس اکسید آلومینیوم و عناصر دیگری که به صورت اضافه به خاک نسوز که ماده اولیه برای تولید این آجرها است اضافه میشود.
و ممکن است برای هر شرکتی متفاوت و منحصر به فرد باشد در مواد اولیه آجرهای نسوز هرچقدر مقدار از سنگ آهک کمتر باشد بهتر است زیرا وجود این عنصر معدنی باعث کوتاه شدن آجر و کاهش مقاومت فشاری آن می شود.
آجرهای نسوز انواع بسیار مختلفی دارند که از نظر شکل میتوان آنها را به چندین نوع مختلف تقسیم کرد از جمله آجر نسوز گرد که بیشتر در نما استفاده میشود و برای ایجاد طرح های هندسی خاص توسط معماران استفاده شده و باعث ایجاد یک جمله خاص برای ساختمان می شود نوع دیگر از این آجرها آجر نسوز L شکل است که آن هم معمولاً در نما کاربرد داشته و برای کنج دیوارها یا گوشه های بیرون زده ساختمان استفاده می شود یکی دیگر از انواع آنها آجرهای نسوز معمولی است که معمولاً به شکل مربع یا مستطیل برش داده شده و استفاده می گردد.
برخی دیگر از انواع آجرهای نسوز صنعتی وجود دارند که به آجر نسوز کوره معروف هستند ترکیب خاک های نسوز که برای تهیه این آجر ها استفاده می شود با خاک نسوز مورد استفاده در تهیه آجر های نسوز برای نما یکسان است اما افزودن برخی عناصر معدنی دیگر باعث میشود.
این نوع از آجر ها در مقابل حرارت مقاومت بسیار بالاتری داشته باشند از این آجر ها در ساختن نما استفاده نمی کنند ولی برای ساختن کوره ها مثل کوره ریخته گری یا کوره ذوب فلزات استفاده میشود همچنین آجرهای نسوز صنعتی در برابر خوردگی های اسیدی و قلیایی مقاومت بسیار بالایی دارند و می توانند در محل هایی که با مواد اسیدی خورنده تماس دارند نیز استفاده شود بدون اینکه به بافت آنها آسیبی وارد شود.
یکی از موادی که باعث افزایش مقاومت فشاری و حرارتی این نوع آجر ها میشوند خاک رس است اما شرکت های مختلف باید در افزودن این ماده به خمیر آجر ها بسیار دقت کنند زیرا اگر از خاک رس است بیش از حد استاندارد استفاده شود باعث بروز ترک خوردگی در سطح آجر نیز می شود همچنین اگر در زمان پخت میزان حرارت وارد شده بیش از حد مجاز باشد آجر ها دچار تغییر رنگ خواهد شد.
یک نکته دیگر که این شرکت ها باید به آن توجه کنند این است که در خمیر آجر نباید مقدار زیادی آب و مواد آلی وجود داشته باشد زیرا باعث پوک شدن آجر ها می شوند و در نتیجه مقاومت فشاری آن کاهش می یابد و ممکن است در اثر ضربه بشکند.
اما مانند هر مصالح ساختمانی که نقطه ضعف دارد آجرها نیز خالی از اشکال نیستند یکی از اشکالات آنها این است که آجر های نسوز در برابر تغییرات اقلیمی مقاوم نیستند و ممکن است بر اثر پدیده هایی مانند زلزله از بین بروند و خسارت هنگفتی را به شما وارد کند بنابراین قبل از استفاده از هر گونه از مصالح ساختمانی چه در نما و چه درون ساختمان علاوه بر توجه به ویژگی های مصالح ساختمانی باید ویژگی های اقلیمی محل ساخت سازه را نیز در نظر بگیرید به آن توجه کنید تا از ایجاد خسارت‌های احتمالی جلوگیری به عمل بیاید.
