گیاه کوهستانی سماق دارای درخت کوتاه قد است که شاخه های فراوان و منشعب به رنگ سبز کم رنگ دارد برگ های گیاه سماق شانه ای بوده و دارای ۵ تا ۷ جفت برگچه پوشیده از کرک می باشد.
میوه گیاه سماق به شکل عدس، سرخ رنگ و قهوه ای رنگ و به شکل خوشه ای است که دارای طمع ترش و لیمو مانند است و با مزه منحصر به فرد خود جایگاه ویژه ای در میان ادویه ها دارد همانطور که در ابتدا اشاره شد درختچه سماق اغلب در مناطق کوهستانی رشد می کند.
رویشگاه این گیاه درکشور نقاط کوهستانی زاگرس در آذربایجان و خراسان و دامنه‌های جنوبی رشته کوه های البرز در دره های کرج و هراز و جنگل های ارسباران که ارتفاعی بین ۶۵۰ تا ۹۰۰ متر از سطح دریا دارند، می باشد.
سماق با توجه به مکان رویش ممکن است دارای رنگ های متفاوتی باشد به عنوان مثال در ایران سماق تولید شده در منطقه کردستان بیشتر به رنگ قهوه ای و سماق تولید شده در تبریز قرمز است.
اما هر دو این محصولات جدا از رنگشان کیفیت قابل توجهی دارند و افراد با توجه به سلیقه خود می توانند از این محصول پرخاصیت استفاده کنند سماق قرمز اصل در مجموعه ما با قیمت کم و با کیفیت بالا به خرید و فروش می رسد.
در ادامه این مقاله با انواع سماق در ایران و نحوه پودر کردن سماق قرمز آشنا می شویم سپس عوامل تاثیر گذار بر قیمت سماق را بیان می کنیم و در آخر روش های تشخیص سماق اصلی از نوع تقلبی آن را بیان می کنیم.
خرید و فروش سماق
سماق دارای چندین گونه متفاوت است که دو گروه اصلی و شناخته شده آن در کشور ما، سماق قرمز و سماق قهوه ای است تفاوت سماق قرمز و قهوه ای به منطقه رویش این محصول و زمان برداشت محصول از درخت سماق و نحوه فرآوری آن مربوط می شود.
فروش سماق قرمز
تولید پودر از دانه های سماق به دو روش صورت می گیرد روش اول که می توان گفت بهترین روش تولید پودر سماق نیز می باشد اینگونه است که هسته های سماق و بخش های دیگر گیاه را از آن جدا می کنند و سپس فقط قسمت گوشت آن آسیاب شده و مورد استفاده قرار گیرد.
در این روش، میوه های سماق که به صورت خوشه ای و به هم چسبیده هستند از درخت چیده می شوند سپس این میوه ها از یکدیگر شده و سایر بخش های محصول مانند شاخه ها و خوشه ها نیز از محصول جدا می شوند و محصول تمیز و یکدست بدست می آید.
در مرحله بعد دانه سماق نیز جدا می شود و قسمت گوشتی آن آسیاب می گردد به این ترتیب پودری خالص، مرغوب و درجه یک به دست می آید.
طی کردن این مراحل دشوار و زمان بر است بنابراین می توان انتظار داشت محصولی که اینگونه فرآوری شده و بدست می آید به مراتب از قیمت بالاتری نیز برخوردار است.
روش دوم راحت تر است اما پودر سماق بدست آمده به این روش مرغوبیت کمتری نسبت به روش اول دارد در این روش میوه سماق را به طور کلی و بدون جدا کردن دانه آسیاب می‌کنند.
همراه بودن دانه هنگام آسیاب باعث می شود محصول بدست آمده از عطر و طعمی به مراتب کم تر از انواع مرغوب برخوردار باشد و محصولی درجه دو محسوب شود که قیمت کمتری دارد.
قیمت سماق قرمز
عوامل مختلفی وجود دارند که روی قیمت محصولات مختلف از جمله سماق اثر گذارند و قیمت خرید و فروش محصولات ثابت نیست و تحت تاثیر این عوامل تغییر می کند علاوه بر منطقه رویش سماق که بر قیمت آن تاثیر گذار است.
قیمت سماق با توجه عواملی مانند کیفیت و نوع سماق، فراوانی محصول در آن سال، نسبت عرضه و تقاضا، میزان صادرات، خرید و فروش سماق به صورت کلی یا جزیی، نحوه برداشت آن و همچنین به روش تولید این چاشنی و میزان خالص بودن محصول تعیین می گردد.
علاوه بر موارد گفته شده تمیز بودن محصول در بسته بندی نیز روی قیمت آن تاثیر گذار است زمانی که دانه های سماق را از خوشه جدا می کنند دانه ها باید سالم و بدون زدگی باشند.
همچنین نباید سایر بخش های درخت سماق مانند شاخه ها، خوشه ها و برگ های درخت با آن مخلوط شده باشد و در بسته بندی محصول وجود داشته باشد.
وجود دانه، شاخه یا برگ همراه محصول کیفیت آن را کم می‌کند و قیمت محصول را نیز کاهش می دهد از عوامل مؤثر دیگر در تعیین قیمت سماق این است که محصول تازه باشد و مربوط به سال های گذشته نباشد.
محصول باید متعلق به همان سالی باشد که آن را خریداری می‌کنید خرید سماقی که متعلق به سال های قبل باشد باعث می شود سماق کیفیت مطلوب را نداشته باشد و قیمت خرید و فروش آن نیز پایین تر است.
خرید عمده و با حجم بالا محصول معمولا تخفیفات و محاسبات قیمت مخصوص به خود را خواهد داشت قیمت سماق قرمز عمده نسبت به خرید وزن کم، پایین تر است و شرایط و استانداردهای خاص خود را دارد.
سماق قرمز اصل
برای استفاده از ادویه ها باید اول راه های شناسایی مرغوبیت آن ها را بدانیم برخی افراد برای افزایش میزان فروش خود اقدام به تولید سماق نامرغوب و تقلبی می کنند و با انجام این کار کیفیت سماق را می‌آورند سماق مرغوب و درجه یک سماقی است.
که بخش های زائد گیاه گرفته شده باشد و علاوه بر آن هسته نیز جدا شده و آسیاب شود که این نوع سماق کیفیت بیشتر و قیمت بالاتری نیز دارد.
سماق درجه یک که به این روش تهیه شده باشد از عطر و طعمی متفاوت تر و بهتر برخوردار است و رنگ آن نیز با سماق نا خالص و درجه دو تفاوت زیادی دارد.
به عنوان آخرین راه حل برای شناسایی سماق مرغوب از نوع تقلبی آن، به شما پیشنهاد می کنیم مقداری از پودر سماق را با آب مخلوط نمایید.
اگر پس از چند دقیقه سماق در آب ته نشین شد و تغییر رنگ زیادی در آب حاصل نشد می توان نتیجه گرفت سماق مرغوب است و ترکیبات شیمیایی در آن وجود ندارد اما اگر تغییر رنگ آب سریع و زیاد بود نشان از نامرغوب بودن محصول و وجود رنگ و ترکیبات شیمیایی در آن دارد.
