در فرایندها و معاملات تجاری اصطلاحات بسیاری به کار میرود. هر اصطلاح تجاری نوعی توافق است و بنابراین دو طرف باید از معنای دقیق آن‌ها اطلاع داشته باشند. در این مقاله قصد داریم شما را با اصطلاحات تجاری که در زمینه روشهای پرداخت بین‌المللی به کار میرود، آشنا کنیم.
روش پرداخت CAD چیست؟
معروفترین اصطلاحی که معمولا در مورد روشهای پرداخت در معاملات کوچک به کار میرود Cash against document یا به اختصار CAD است. این اصطلاح به این معناست که شما باید کالا را آماده کنید و در برابر ارائه اسناد از مشتری پول بگیرید.
معمولا از این روش پرداخت، در معاملاتی استفاده می‌شود که مشتری به شما اعتماد نداشته باشد یا شرایط کالا به‌گونه‌ای باشد که مشتری فقط پس از اطمینان کامل، حاضر به پرداخت شود.
در این حالت مشتری زمانی به شما پول می‌دهد که کالای شما آماده و قابل عرضه باشد و برای آن سندی ارائه کنید. اصطلاح CAD یکی از اصطلاحات بسیار متداول در صادرات است و آن را از مشتریان خود زیاد خواهید شنید. اما توجه داشته باشید که CAD برای فروشنده و صادرکننده یکی از پرریسک‌ترین نحوه‌های معامله است. چون اگر کالا در کانیتنر و آماده ارسال باشد و مشتری توافق را به هم بزند و پرداختی انجام ندهد، هیچ کاری نمی‌توانید بکنید.
راهی برای اثبات انتقال کالا
استفاده از روش پرداخت CAD برای کالاهای معمولی پیشنهاد نمی‌شود و ریسک زیادی دارد. در واقع CAD بیشتر برای شرایطی مناسب است که محصول شما مایع و یا به‌صورت فله باشد.
در این حالت محصول در مخزن، تانکر یا storage نگهداری می‌شود و شما می‌توانید سند بین‌المللی storage را به مشتری ارائه کنید و پولتان را بگیرید. این سند برای اثبات انتقال و حمل کالا به مخاطب کافی است؛ چون امور گمرکی آن انجام شده و کالا از گمرک عبور کرده است.
Cash in advance یا پیش پرداخت کامل
یکی از اصطلاحاتی که در امور پرداخت‌ها و قراردادها به کار میرود، Cash in advance یا CIA است. روش پرداخت Cash in advance برای فروشنده بهترین حالت و برای خریدار کالا پرریسک‌ترین حالت است.
در Cash in advance کل پول پیش از انجام کار پیش‌پرداخت می‌شود. البته کلمه Cash در این اصطلاح به این معنا نیست که مشتری حتما باید پول نقد و اسکناس به فروشنده بدهد، بلکه به این معناست که در این معامله، credit یا اعتباری ایجاد نمی‌شود، بلکه پول نقد دریافت و جابه‌جا می‌شود.
به عبارت دیگر فروشنده باید مبلغ مشخص‌شده را پیش از انجام کار دریافت کند، چه از طریق سیستم بانکی باشد و چه از طریق پرداخت پول نقد. اصطلاح Cash in advance در قراردادها معمولا به‌صورت اختصاری ذکر نمی‌شود و گاهی به جای آن از اصطلاح Payment in advance نیز استفاده می‌کنند.
تعیین درصد پیش پرداخت
اگر پرداخت به روش CIA یا PIA شامل صد درصد مبلغ قرارداد باشد، خریدار زیر بار این پرداخت نمی‌رود؛ چون برعکس روش پرداخت CAD، معامله برای او بسیار پرریسک خواهد بود.
معمولا درصد پیش‌پرداخت یا Cash in advance باید محدود باشد و مثلا شامل ده یا پانزده درصد از کل مبلغ قرارداد شود. مقدار پیش‌پرداخت باید به اندازه‌ای باشد که تا مرحله دریافت بعدی، ریسک کار شما را پوشش دهد و جای نگرانی برای ضرر و زیان و فسخ قرارداد نباشد یا در بدترین حالت بتوانید تعهدات را از طرف فروشنده یا تامین‌کننده گارانتی کنید. بنابراین در شروع کار باید درصد کمی از کل پول را به‌صورت پیش‌پرداخت از مشتری بگیرید.
Cash with order چیست؟
اصطلاح Cash with orderیا CWO به این معناست که مشتری باید همزمان با سفارش، پرداخت را انجام بدهد و برای هر سفارش نیز پرداخت جداگانهای داشته باشد. این روش پرداخت، زمانی کاربرد دارد که شما از مدلهای مختلفی برای معاملات خود استفاده میکنید و لازم است برخی از معاملات شما سفارش به سفارش پرداخت شود.
مثلا اگر مشتری همزمان چند سفارش داشته باشد و قرار نباشد این سفارش‌ها یکجا به او تحویل داده شود، باید برای هر کدام از این سفارش‌ها جداگانه پرداخت کند. یا اگر مشتری درخواست تولید کالای به‌خصوصی را داشته باشد، باید هزینه آن را پیش از تولید به تامین‌کننده یا تولیدکننده پرداخت کند. البته اصطلاح CWO چندان متداول نیست و از آنجایی که تقریبا شبیه Cash in advance یا پیش‌پرداخت است، در معاملات کمتر به کار میرود.
روشی برای تضمین پرداخت
یکی دیگر از روشهای پرداخت Deferred payment credit است. فرض کنید مشتری می‌خواهد کالایی را بخرد و شش ماه بعد پول آن را بپردازد، اگر چنین پرداختی از طریق بانک انجام شود، از آن با عنوان Deferred payment یاد می‌کنند. Deferred payments پرداخت‌های دارای طول مدت هستند، بنابراین کسی که کالا را تحویل می‌گیرد، مدتی را برای پرداخت مبلغ آن فرصت دارد.
البته این‌طور نیست که این پرداخت بدون هیچ تضمینی انجام شود، بنابراین بانک شما ضمانت‌نامه‌هایی را از مشتری می‌گیرد. به عبارت دیگر، Deferred payment credit هم مانند Letter of credit، اعتباری است که پرداخت قطعی را تضمین می‌کند، اما با این تفاوت که در اینجا پرداخت از نوع مدت‌دار یا Deferred خواهد بود. توجه داشته باشید که اگر پرداخت مدت‌دار بدون هیچ ضمانتی باشد، در بیمه‌نامه‌ها مطرح می‌شود، نه در Deferred payment credit که توسط بانک‌ها صادر می‌شود.
تعیین ذی نفع در قراردادهای تجاری
یکی از اصطلاحات پرکاربرد در تجارت و صادرات Beneficiary است که در پروفرما، Commercial invoice و بسیاری از اسناد تجاری به کار میرود. اصطلاح Beneficiary طرف ذی‌نفع را در هر قرارداد یا سند تجاری مشخص می‌کند. مثلا در قرارداد صادرات کالا تحت عنوان Beneficiary مشخص می‌شود که ذی‌نفع چه کسی است و به عبارت دیگر، قرار است سود این معامله به چه کسی برسد. از نظر مالی، ذی‌نفع مهم‌ترین فرد در قرارداد است.