اوج فرهنگ و تمدن کشور را می توان از طریق انواع صنایع دستی در نمایشگاه صنایع دستی موجود بررسی کرد و یکی از این صنایع هنری، صنایع دستی بافتنی می باشد که مواد اولیه آنها برای تولید نخ می باشد و آنها در تمام نقاط ایران وجود دارند.
انواع صنایع دستی بافتنی توسط ماشین و دست تولید می شود که در ادامه قصد داریم برخی از آنها را برای شما عزیزان شرح دهیم پس با ما همراه باشید.
یکی از اصلی ترین نیازهای مردم پارچه می باشد که پارچه های سنتی و دست بافت از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می باشند که می توانیم چادر شب، مخمل، برک، جاجیم، شمد، پلاس، زری و غیره را نام ببریم.
هر کدام از این محصولات از مواد اولیه متفاوتی تهیه شده اند که نحوه باف و کاربرد آنها با یکدیگر متمایز است به طور مثال برک از پشم شتر تهیه می شود و برای دوخت لباس مرداناست در صورتی که زری از ابریشم می باشد و برای دوخت لباس زنان کاربرد دارد.
یکی از کهن ترین هنرهای دستی توسط انسان، بافت حصیر می باشد که توسط بافتهای گیاهی در یکدیگر تولید می شود.
تاریخچه استفاده از این الیاف گیاهی برای تامین نیازهای زندگی حتی از صنعت نساجی قدیمی تر می باشد بنابراین مردم هر منطقه با توجه به گیاهانی که در منطقه خود دارند، از طریق شاخه ها و برگهای آنها اقدام به تولید سبد و پارچه می کنند.
یکی دیگر از قدیمی ترین صنایع دستی بافت قالی می باشد که به عنوان شغل دوم در کنار کار کشاورزی توسط بسیاری از افراد انجام می شده است و در گذشته باغهای بزرگ در منطقه ها باعث می شد تا افراد به راحتی بتوانند با استفاده از حصیر بافی به درآمد برسند.
- بیشتر بخوانید: صنایع دستی بافتنی
بافنده ها برای بافت حصیر از برگ استفاده می کردند که نمونه اول برگهایی تازه رشد بودند و از آنها برای محصولات ظریف و قدیمی استفاده می کردند و دومین برگ برگهای خرما بوده اند که آنها را در نور خورشید خشک می کردند و بعد از تکمیل شدن این فرایند آن را در آب قرار می دادند و آنها را با رنگهای مختلف سبز قرمز و آبی رنگ می کردند.
سپس متناسب با هر نوعی که قصد بافتن آن را داشتن برگهای مرطوب را به یکدیگر می بافتند و فیبرهای ظریف که قهوه ای بودند و در اطراف نخل رشد می کردن را برای بعضی از پارچه ها مانند طناب و درگاه استفاده می کردند از جمله دیگر محصولات بافته شده توسط این بافنده ها می توانیم به فن، کلاه، فرش، جارو، سبد، ظروف خرما، طنابها و غیره اشاره کنیم.
- بیشتر بخوانید: صنایع دستی چوبی تزئینی
تاریخچه حصیربافی به شش هزار سال قبل از میلاد برمی گردد و پیرترین شهر برای صنعت حصیربافی در ایران استان کرمان می باشد.
هر استان ایران متناسب با شرایط جغرافیایی که دارد مواد خامی را برای بافت حصیر چوبی استفاده می کند به طور مثال در بوشهر و خوزستان از برگ درختان خرمای وحشی و ساقه های پرورشی استفاده می کنند و در مناطق سردسیری مانند تالاب انزلی از ساقه های گندمی که در اطراف دریاچه رشد می کند بهره می گیرند.
ابزارهایی که برای حصیربافی استفاده می کنند بسیار ساده و محدود می باشد که می توانیم به داس، قیچی سوزن، بخیه و غیره اشاره کنیم. هنر حصیربافی در استانهایی مانند سیستان بلوچستان، خوزستان، کردستان، بوشهر، کرمان، یزد، فارس، مازندران، گیلان و تهران و رایج می باشد.
بافنده ها برای درست کردن یک حصیر ابتدا ساقه هایی را به اندازه های مختلف و قوسهای متفاوت انتخاب می کنند و در آب خیس می نمایند و سپس سه تا پنج عدد از ساقه ها را برمی دارند و آنها را به یکدیگر می بافند تا اشیایی مانند سبد کیسه و غیره را از این طریق تولید کنند.
محصولاتی که از حصیر بافی تولید شده اند، در مقابل گرما، آتش، فشار و ضربه توسط اشیاء تیز یا برش مقاومت ندارند و باید از آنها محافظت شود و برای شست و شوی آنها می توان از مواد شوینده ی معمولی استفاده کرد.
- بیشتر بخوانید: صنایع دستی مسی
یکی دیگر از صنایع بافتنی در ایران فرش بافی می باشد که از شهرت جهانی برخوردار می باشد و عمدتاً در جنوب غربی ایران مانند استان فارس توسط بافندگان ماهر و متخصص انجام می شود.
در این مناطق مردان دستگاه بافندگی را می سازند و یک قاب افقی را روی زمین قرار می دهند و زنان پشم را به نخ ریسی تبدیل می کنند رنگهایی که برای فرشها استفاده می کنند و نخها را به آن رنگ می کنند.
عمدتاً طبیعی هستند که می توانیم به قرمز، قهوه ای و سفید اشاره کنیم که برای تهیه این رنگها از برگ کاهو، پوست گردو، پوست گیلاس و پوست انار کمک می گرفتند.
زنان مسئول طراحی، انتخاب رنگ و بافندگی می باشند و صحنه های زندگی عشایری را بر روی فرشهای خود طراحی می کنند آنها بدون داشتن هیچ نقش و کاریکاتوری فرشها را تولید می کنند و و نخهای پشمی و نخهای رنگی را به تارهای پشمی می بندند تا فرش بافته شود و در نهایت طرفین کار را به یکدیگر می دوزند و پشم اضافی را می سوزانند تا طرحها زنده شود و برای تمیز کردن نهایی آماده شود.
مادران وظیفه دارند تا تمام این مهارتها را به صورت شفاهی به دختران خود آموزش دهند تا از مواد، ابزار و مهارتها استفاده کنند و فرشهای بی نظیری را ببافند و پدران وظیفه دارند تا بریدن پشم و قاب سازی را به پسران خود آموزش دهند.
یکی دیگر از انواع صنایع دستی که بعد از صنایع دستی فرش بسیار پرطرفدار است، صنایع دستی گبه می باشد که پود آن باعث نرمی ساختار آن شده است و دارای پرزهایی می باشد که در برخی مواقع به یک سانتی متر هم می رسد.
زیلو از انواع دیگر صنایع دستی می باشد که از پنبه برای تولید آن استفاده شده است و نسبت به دیگر انواع ضخیم تر می باشد و همچنین دارای بافت دو طرفه می باشد که طرحهای آن با یکدیگر متفاوت است.
از شاهکارهای ایران در حوزه کفش می توانیم به گیوه زنانه و مردانه اشاره کنیم که زیبایی خارق االعاده ای دارند. شما می توانید در مجموعه ما انواع صنایع دستی ایران را مشاهده کنید و همچنین برای خرید عمده و مستقیم نیز می توانید فرم داخل سایت را پر نمایید تا مشاورین ما با شما تماس بگیرند و شما را به صورت تخصصی راهنمایی کنند.