ایران در حال حاضر سی و یکمین صادر کننده صنایع دستی جهان است و از ۴۰۰ رشته ی شناخته شده ی صنایع دستی، ۳۰۰ رشته در ایران تولید می شود که اکثر این تولیدات بومی خود کشور است.
ما در بعضی از این رشته ها بازار دنیا را در دست گرفته ایم به طور مثال در ظروف چینی دوران صفویه در دنیا شناخته شده هستیم و در حوزه ی این محصول بسیار خوب کار می کنیم و باید تلاش کنیم تا سایر اقلام را در دست بگیریم.
صنایع دستی بخاطر اینکه تمام فرآینده های آن توسط دست تولید می شود به آن صنایع دستی گفته می شود اما هیچ کدام از صنایع دستی، فرآورده های آن شبیه به یکدیگر نیست.
یعنی ممکن است یک محصول توسط یک صنعت گر تولید شود و همان محصول توسط یک صنعت گر دیگر نیز تولید شود و آن دو با یکدیگر کاملا متفاوت باشند و این عدم تشابه بسیار مهم است و این موضوع یکی از ویژگی های منحصر به فرد صنایع دستی است.
بخاطر همین، خلاقیت و ابتکار در تولیدکنندگان صنایع دستی بسیار مهم است. صنایع دستی با آداب و رسوم تولیدکننده هاست که ایجاد می شود و صنایع دستی هر منطقه نمایانگر نوع هر منطقه و فرهنگ و ارزش های همان منطقه است.
انواع صنایع دستی ایران
بافته های داری، رودوزی های سنتی، هنرهای فلزیف مینا کاری، سفال گری، آبگینه، هنرهای مرتبط با چوب، هنرهای مرتبط با سنگ، نگارگری، چاپ های سنتی، حصیربافی، رنگ سازی، نمد مالی، پوسین دوزی، آثار چرمی و دیگر صنایع متفاوتی داریم که بعضی از این موارد در ایران کاربرد زیادی دارد و خیلی خوب کار می شود مثل:
- صادرات صنایع دستی شیشه ای
صنایع دستی شیشه ای یکی از بخش های مهم صنایع دستی در ایران است که ¼ از کالاهای صادراتی صنایع دستی مربوط به شیشه است.
با روش های مختلفی ما می توانیم صنایع دستی شیشه ای را تزیین کنیم و ارزش افزوده ی آن را بیشتر کنیم و فروش خوبی داشته باشیم.
این روش های تزیین مثل تراش، حکاکی، نقاشی و معرق شیشه هستند و ارزش و تنوع کالا را بیشتر می کنند و سلایق مختلف را پوشش می دهند و به افزایش فروش و صادرات صنایع دستی شیشه کمک می کند.
بازار های عمده ی فروش صنایع دستی سنتی ایران، آسیا، آفریقا و بعضی از کشور های اروپایی هستند. بسیاری از طرح های صنایع دستی شیشه به خصوص طرح شاه عباسی، به حوزه ی خلیج فارس، امارات و قطر صادر می شود.
امارات، کویت، آذربایجان، روسیه، ارمنستان، افغانستان، گرجستان، کانادا، انگلستان، فرانسه، لبنان، ژاپن، ازبکستان، آفریقای جنوبی، سوئد، کنیا، ایتالیا، ماداگاسکار، نیجریه، تایلند، پاکستان، ترکیه و آلمان واردکننده های صنایع دستی شیشه ای هستند.
- صادرات صنایع دستی سفالی
ما در این شاخه استعداد بسیار خوبی داریم اما متاسفانه خیلی عرضه نکرده ایم. صنایع دستی به کل محصولاتی هستند باید دیده شوند.
باید عرضع شوند تا مشتری آن ها را خریداری کند. صنایه دستی مانند گندم نیستند که نیاز به دیدن عکس آن نباشد.
باید روی این محصولات برند سازی شود. یکی از مزایا صنایع دستی سفالی که آن را از محصولات دیگر متمایز می کند، متریال ارزان آن است. با یک هزینه ی اولیه کم می شود محصول سفالی را تولید و عرضه کرد.
دومین موردی که مهم است و در صنایع دستی کار نشده است؛ رقابت خیلی در این صنایع کم است و محصولات منحصر به فرد به نظر می آیند.
سفال های ایران، سفال های خیلی خوبی است.
سفال های مینا کاری و لعاب کاری شده است. در یک سری کار ها مثل سفال می شود کار را تولید کرد و با یک هزینه ی ۵، ۱۰ و یا ۲۰ برابر مبلغ تولید شده، می توانیم بفروشیم و سود کنیم. کمتر کالایی با این حاشیه سود بالا می توان یافت.
صنعت گران این حوزه متأسفانه، بین المللی فکر نمی کنند و معمولا فقط به تولید داخل فکر می کنند و آن را نیز نمی توانند خوب بفروشند. از آن جهات که در این حوزه رقبای شما بین المللی فکر نمی کنند، خودتان را به راحتی می توانید در دنیا معرفی کنید. کسانی که ئارد این حوزه می شوند واقعا می توانند آینده ی طلایی داشته باشند.
- صادرات گلیم
گلیم یک محصول شناخته شده است و ایران نیز در این مورد کار می کند. گلیم از آن دسته هنرهایی است که مخاطبان خاص خودش را دارد.
نقش و بافت ایرانی طرفداران خاص خدش را دارد و خوشبختانه ایران در حوزه خوب کار می کند. ایران یکی از قوی ترین صادر کننده های گلیم است. هند و پاکستان نیز در این حوزه صادرات خوبی دارند.
مهم ترین عوامل رشد صادرات صنایع دستی
- پیدا کردن بازار هدف تبلیغات: خودمان را معرفی کنیم
- برند سازی کردن: ما باید در بازار های جهانی حضور داشته باشیم و برند سازی کنیم تا معتبر و قوی جلوه کنیم تا اینکه مشتری ها از ما خرید داشته باشند.
- بسته بندی: بسته بندی خوب فوق العاده در صنایع دستی مهم است زیرا خیلی از تولید کننده ها فکر می کنند که محصول را به دست مشتری برسانند کافی است. بسته بندی ها باید زیبا و مناسب باشد زیرا : محصولات شکستنی هستند و باید درست و مناسب بسته بندی شوند.
- بسته بندی ها باید آن قدر زیبا و شکیل باشد حتی در مواردی ممکن است ارزش نرخ تمام شده ی این بسته بندی ها بیشتر از محصول تولید شده باشد اما بسته بندی زیبا و شکیل که باشد می تواند فروش را زیاد کند و حاشیه سود را افزایش دهد.
- تبلیغات: تبلیغات چه نقشی در فروش ما دارند؟ شما باید به دنیا اعلام کنید که چه محصولی، با چه کیفیتی و چه ویژگی ها و امتیاز هایی دارید و باید مشتری ها را ترغیب کنید که از شما خریداری کنند.
در دنیای امروز هیچ شغلی بدون تبلیغات موفق نمی شود حتی تجارت هایی که فکر می کنند ممکن اسن برند سازی در حرفه ی آن ها نقش نداشته باشد، می تواند باعث پیش رفت آن ها شود.
این مورد برای تجارت صنایع دستی بسیار مهم است زیرا شما ناچار به معرفی و در معرض دید قرار دادن محصولاتتان هستید.
بازار هدف صنایع دستی
صنایع دستی متفاوتی داریم که هر کدام بازار خودشان را دارند و یک سری کشور ها هستند که بهتر آن ها را خریداری می کنند.
بم با توجه به محصولات خودمان، بازارهایی که مناسب ما هستند را شناسایی می کنیم برای مثال یک سری صنایع دستی ایرانی هستند مانند سجاده که در کشورهای مذهبی تقاضای بیشتری دارند.
زیورآلات دست ساز سنتی ایرانی در کشورهای عربی بازار خوبی دارند. کشورهای اروپایی صنایع دستی تزیینی ما را می پسندند. پس ما باید بازار هدف خود را شناسایی کنیم.
حقوق گمرکی و مالیات های صنایع دستی
محصولات صنایع دستی مشمول هیچ گونه هزینه ای بابت تعرفه های گمرکی معاف است. این امتیاز برای پیشرفت کشور منسوب شده است.
اقتصاد ایران در واقع اقتصاد تک محصولی به حساب می آید به این دلیل که تمام تمرکز ما بر روی محصولات نفتی بود اما از زمانی که تحریم ها به وجود آمد و قیمت نفت افت پیدا کرد.
در چند سال اخیر با ماهش درآمد های ارزی مواجه شده بودیم و در حال حاضر کشور ما به کسانی که صادرات داشته باشند و محصولات ارائه بدهند و ارز وارد کشور کنند نیاز دارد. یکی از محصولات پیشنهادی ما صنایع دستی است.
به طور کلی ما محصولاتمان را به صورت فرآوری نشده و خام عرضه می کنیم و این باعث شده است که به محصولاتمان ارزش افزوده ی زیادی تعلق نمی گیرد.
از این جهت حاشیه سود پایینی داریم و ارز کمتری وارد کشور می شود. هر چقدر ارزش افزوده روی محصولات بیشتر باشد و فروش خام ما کمتر باشد، حاشیه سود خود ما را بهتر می کند و امکان فروش را بیشتر می کند.
مزایای صادرات صنایع دستی
- سهم بالایی در اشتغال ما ایجاد می کند زیرا توسط افراد ایجاد می شوند. هر چقدر بیشتر تولید کنیم و صادر کنیم از نیروی بیشتری استفاده می کنیم و اشتغال زایی داریم.
- هزینه ی تولید فوق العاده پایین: برای تولید از نیروی انسانی استفاده می کنیم. هزینه ی نیروی متخصص در ایران نسبت به دیگر کشور ها بسیار پایین است و قابل قیاس با دیگر کشورها نیست.
- تنوع تولید و عدم نیاز به زیرساخت های گسترده: نیاز به دستگاه های پیشرفته و شرایط خاص نداریم. خیلی از خانوم ها در خانه صنایع دستی را تولید می کنند و خیلی از افرادی که جویای کار هستند بدون نیاز به مغازه می توانند، تولید کنند.
بر اساس آمار گیری گمرک ایران، آمار ۷ ماهه صادرات صنایع دستی ما در امسال نسبت به سال گذشته حدود ۷۶% بیشتر شده است؛ این نشان دهنده ی این است که مردم ما این موضوع را متوجه شده اند که دنیا به این زمینه نیاز دارد. حتی با این افزایش آمار، بازار برای فعالیت جا دارد.
صادرات فرش دستباف ایرانی
کالایی که فوق العاده از ایران صادر می شود به همین علت رقیب در این حوزه زیاد است و بازار نسبتا اشباع شده است البته این گونه نیست که بگوییم نباید در این زمینه وارد شوید بلکه اگر تولید کننده و شرایط لازم را دارید می توانید با بررسی وارد این حوزه شوید.
صادرات صنایع دستی مسی
کار در این حوزه فوق العاده خوب است. افرادی که ساکن زنجان هستند در این منطقه صنایع دستی مسی فوق العاده کار می شود. اگر تولید کننده هستید و یا به تولید کنندگان نزدیک هستید یک امتیاز مثبت است. در دنیا این محصول متقاضیان زیادی دارد.
تفکر اشتباه در مورد صنایع دستی
تفکر سنتی است که افرادی که صنایع دستی تولید می کنند باید به شکل سنتی کار کنند و بفروشند. مشاهده می کنید که فروش به این صورت بازار خوبی ندارد اما تجار در فضای مجازی به شکل آنلاین به دنبال این محصولات هستند.
زمانی که یک تاجر بخواهد محصولی را از ایران خریداری کند اولین کاری که می کند سرچ در اینترنت است تا با اطلاعات آن محصول آشنا شود. اگر ما خوب کار کرده باشیم و عرصه ی خوبی داشته باشیم می توانیم افراد را ترغیب به این کنیم که با ما آشنا شوند و از ما خرید کنند.
تولید کننده ها هستند که دیدگاه سنتی دارند وگرنه دنیای امروز رو به صنایع دستی مدرن آورده است و اکثر قشر جوان جامعه خریداران و متقاضیان این صنایع هستند.
صادرات صنایع چوبی
صنایع چوبی باید از جوب هایی باشد که تولید خودمان است مثلا اگر mdf کار نشود بهتر است زیرا mdf وارداتی است.
اگر تولید کننده چوب خودمان باشیم و چوب را به شکل های جعبه، قاب عکس، تابلو و... کار کنیم متقاضیان خوبی دارد زیرا تولید برای ما ارزان و کشورهای همسایه توجیح می دهند از کشوری که ارزان و نزذیک است خرید کنند.
