پول
بیایید درباره پول صحبت کنیم هر کدام از شما شغل و درآمد مشخصی دارید یکی کارمند است و حقوقی دارد یکی مغازهدار است و درآمدی دارد دیگری کارخانهدار است و درآمدی دارد.
در ایران و جهان، وضع چه کسانی خوب است؟ در ایران و جهان، چه کسانی پولدار هستند؟ پولدارهای ایران چه شغلی دارند؟ یک گروه، تجار هستند در تاریخِ ایران و جهان، همیشه تجار پولدار بودند گروه دوم، کارخانهدارها هستند یک گروه هم شغلهای خاص هستند مثلا پزشکهای خاص، فوتبالیستهای خاص یا خوانندههای خاص.
چرا میگویم خاص؟ آیا امروز میتوانید فوتبالیست بشوید؟ آیا امروز میتوانید پزشک بشوید؟ باید در دورهای کارهایی میکردید که الان دیگر نمیشود آن کارها را انجام داد.
کلمه «خاص» را به کار میبرم که آن را از فهرست خط بزنم دیگر نمیخواهم درباره فوتبالیست شدن و پولدار شدن صحبت کنم چون ما نمیتوانیم فوتبالیست شویم پس شغلهای خاص را کنار بگذارید فعلا گفتیم تجار و کارخانهدارها پولدار هستند.
- بیشتر بخوانید: کسب درآمد دلاری
آیا استارتاپها پولسازند؟
آیا گروه دیگری در ایران پولدار هستند، مثلا صاحبان برخی استارتاپها مثل اسنپ و تپسی؟ اینها استارتاپ نیستند و حتی یک استارتاپ پولدار هم در ایران نداریم اسنپ به دو دلیل استارتاپ نیست؛ اول اینکه، به کاری میگویند استارتاپ که برای اولین بار ارائه بشود دوم اینکه با ایده پیش برود، نه با پول پس اسنپ استارتاپ نیست.
درست است که در ایران به آن میگویند استارتاپ، ولی در حقیقت استارتاپ نیست اگر بتوانید حتی یک استارتاپ موفق در ایران نام ببرید، آنوقت من هم میگویم استارتاپها پولدار هستند هرقدر هم به آنها شتابدهنده و وام بدهند، باز هم اتفاقی برای آنها نمیافتد.
ارجحیت تجارت بر تولید
در حقیقت وقتی شما همهجا را بررسی کنید، میبینید که دو گروه پولدارند؛ یا تاجران و یا کارخانهدارها و تولیدکنندگان کارمند دولت بهطور میانگین چقدر حقوق میگیرد؟ سه تا چهار میلیون تومان پس نهایت رویای کارمند دولت یک پژو ۲۰۶ است.
البته اگر حلال و سالم کار کند، در نهایت میتواند به یک پژو ۲۰۶ فکر کند چون با سه تا چهار میلیون تومان، هزینههای زندگی او هم تأمین نمیشود از آنجایی که میخواهیم درباره پول صحبت کنیم، در مورد تولید و تجارت صحبت میکنیم و میخواهم یکی از این دو مورد را خط هم بزنم به دو دلیل تولید را خط میزنم: ۱- به سرمایه نیاز دارد؛ ۲- دردسر دارد.
برونسپاری به جای تولید
آمار میگوید: ۷۵ درصد صنعت ایران با ظرفیت زیر پنجاه درصد کار میکند یعنی اگر امروز به هر شهرک صنعتی بروید، غبار مرگ روی همه چیز نشسته است یعنی خط تولید، سوله و کارگر بیکار وجود دارد میخواهید تولید کنید؟ نیازی نیست مجوز بگیرید و سرمایهگذاری کنید به یک کارخانه بروید و بگویید: شما که بیکار هستید، اضافه ظرفیت یا حقالعملکاری برای من، شما فقط تولید کنید مثل کاری که اویلا، فامیلا و گلرنگ میکنند.
اینها دیگر کارخانه نمیزنند، بلکه میگویند: شما که در حال ورشکستگی هستید برای من تولید کنید اما آیا این یک نوع واسطهگری محسوب میشود؟ خیر من صاحب برند هستم اما خودم تولید نمیکنم بلکه تولیدم را برونسپاری میکنم.
به کسی واسطه میگویند که امروز پراید میخرد، فردا سکه میخرد و روز بعد پشگل میخرد او در هر روزی، چیزی را میخرد که سود داشته باشد.
- بیشتر بخوانید: ایده های پولساز بدون سرمایه
در ضمن، تجربه نشان داده که واسطهها پولدار نیستند چون آخرین دفعهای که بازار افت میکند، اجناس بسیاری روی دست نیمی از این واسطهها باد میکند من تاجر پولدار سراغ دارم ولی دلال پولدار سراغ ندارم پس میخواهم فقط در مورد تجارت صحبت کنم اما بیایید قبل از آن نکتهای را روشن کنیم.
شغل مهمتر است یا مهارت؟
ایرانیها معتقدند مهارت مهمتر است به همین دلیل فرزندشان را در کودکی به کلاس زبان میفرستند، در نوجوانی به کلاس کامپیوتر میفرستند و در جوانی، به دوره هوش مالی در نهایت هم این فرد در آزمون تستی استخدام دولتی شرکت میکند این کلاس زبان کجا برای او کاربرد داشت؟
کاربرد زبان در ایران در نهایت این است که بتوانند فیلم و آهنگ زبان اصلی را بفهمند در چیز دیگری تأثیر ندارد چند نفر از این زبانآموختهها به خارج میروند؟ چند نفر از آنها با آدمهای آن طرف آب صحبت و مذاکره میکنند تا زبانی که یاد گرفتند، به کار ببرند؟
پس شغل از مهارت مهمتر است و مهارت فقط به شما کمک میکند که سریعتر به نتیجه برسید و بیشتر و بهتر نتیجه بگیرید اما خود این نتیجه، به خاطر شغلی است که دارید.
یک مثال ساده میزنم من میخواهم به تهران بروم اگر پیاده راه بیفتم، بیست روز بعد در تهران خواهم بود با دوچرخه پنج روز بعد به تهران میرسم با پیکان پنج ساعت بعد و با بنز دو ساعت بعد در تهران خواهم بود.
این بنز را به جای مهارت در نظر بگیرید که باعث شد من زودتر برسم و همه چیز را در آن شغل یاد بگیرم اما اگر با بنز در جاده اراک باشم به تهران میرسم؟ زبان انگلیسی من خوب است، فن بیان من هم خوب است، رفتارشناسی مشتری را هم میدانم اما کارمند دولت هستم آیا حقوق من فرقی میکند؟ خیر همان چهار میلیون تومان را میگیرم.