یکی از کاربردیترین وسایلی که برای استحمام و به منظور خشک کردن بدن استفاده میشود، حوله است و حوله دستبافت بیرجندی ایران یکی از انواع مرغوب آن به شمار میرود که به شهرت جهانی رسیده و خریدارانی جدی از کشورهایی چون فرانسه، ترکیه، ژاپن و کشورهای عربی نیز دارد هر چند که استفاده از حوله به منظور خشک کردن و آبگیری، تنها برای بدن کاربرد ندارد ولی بیشترین استفاده از حوله به همین منظور میباشد.
معرفی حوله زنانه فانتزی
همانطور که از نام این محصول مشخص است حوله زنانه فانتزی، نوعی حوله است که در ایران و شهر بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، تولید میشود این محصول که در واقع یکی از صنایع دستی ثبت ملی شده در این استان و با قدمتی چندصد ساله است، به وسیلهی زنان خوش ذوق روستای خُراشاد شهرستان بیرجند تولید میشود.
جالب است بدانید که هنر بافت حولههای دستبافت در ایران به زمانهای بسیار دور برمیگردد به طوریکه از ابتدای پیدایش اسلام در ایران این نوع دستبافتها که به صورت پارچههایی از جنس پنبه و ابریشم بود، بسیار شهرت داشته و زبانزد خاص و عام بود.
اما این هنر سنتی و پر قدمت در گذر زمان، به فراموشی سپرده شده بود تا اینکه پس از سالها و در اوایل دهه هشتاد خورشیدی توسط یک بانوی هنرمند به نام "فاطمه ذاکریان" در روستای خُراشاد، مجدد جرقهی احیای این هنر زیبا زده شد و این بانوی پرتلاش موفق شد تا در روزهایی که اهالی روستا به دلیل کمآبی و خشکسالی، به دنبال راهی به جز کشاورزی برای کسب درآمد و امرار معاش بودند، با دعوت از سایر بانوان روستا و راهاندازی مجدد شرکت تعاونی خُراشاد که پیش از این ورشکسته اعلام شده بود، امید تازهای به اهالی روستا برای شروع یک کسب و کار با پیشینه سنتی بدهد.
برای شروع به تولید و فراهم آوردن تجهیزات لازم برای کار، نیاز به بیرون آوردن دستگاههای سنتی از انبارها و به کارگیری مجدد آنها بود که به همت اهالی روستا به سرعت انجام و کار تولید حوله دستباف بیرجندی پس از سالها از سر گرفته شد.
نکاتی در مورد حوله زنانه فانتزی
نکته قابل توجهی که در اینجا وجود دارد این است که کار تولید این حولههای زیبا، همچنان با همان دستگاههای ساده و سنتی که از گذشته به نسل امروز ارث رسیده است، انجام میشود شایان ذکر است خانم ذاکریان که با تلاش خود موفق به ایجاد کسب و کار برای 42 بانوی خُراشادی در بیرجند شده بودند.
در سال 1385، توانستد عنوان کارآفرین نمونه را در این شهرستان کسب نمایند و اما مهمترین دستاورد اهالی روستای خُراشاد، ورود صنایع دستی تولیدی آنها یعنی همان حوله دستباف، به بازارهای جهانی و صادرات این محصول به کشورهای اروپایی و آسیایی بود.
پس از موفقیت اهالی روستای خُراشاد در جهانی شدن حوله فانتزی زنانه تولید این روستا و کسب جایگاه مناسب در بازار جهانی به دلیل کیفیت و تنوع بالای محصولات تولیدی آنها، کشورهای مختلف از جمله ترکیه، خواهان خرید این محصول و عرضه آن در کشور خود شدند.
این حولههای بیرجندی که در طرحها و نقشهای متنوعی تولید و ارائه میشوند، دارای انواع مختلفی مثل حوله حمام، حوله دست و صورت، دستمال، صافی، چادرشب، لنگ، شال سر و ... میباشند شایان ذکر است کشور ترکیه در حال حاضر یکی از مشتریان اصلی حوله فانتزی زنانه بوده و مردم این کشور استقبال بسیار خوبی برای خرید این محصول در این کشور داشتهاند.
تولیدکنندگان حوله زنانه فانتزی
پس از کشور ترکیه و در ادامه مسیر جهانی شدن حوله فانتزی زنانه، شرکت تعاونی زنان روستای خُراشاد، با شرکت در یک نمایشگاه صنایع دستی که در کشور ژاپن برگزار شده بود، توانستند این هنر دستبافت زیبا را در معرض دید مردم این کشور و سایر کشورهایی که برای بازدید از این نمایشگاه به این کشور آمده بودند، قرار دهند.
از آنجایی که حوله دستبافت بیرجندی ضمن بهرهمندی از ویژگی زیبایی منحصر به فرد آن که به دلیل وجود طرحها و نقوش متنوعی چون جناغی، کُلو، چپربافت، گِنتی و حتی با طرح ساده در آن ایجاد شده است از کیفیت بسیار بالایی نیز برخوردار است، این محصول به سرعت و پس از به نمایش درآمدن در ژاپن، طرفداران بسیاری را در این کشور به دست آورد.
از آن زمان تاکنون، کشور ژاپن نیز همچون ترکیه، از مشتریان دائمی حوله دستبافت بیرجندی بوده و سالیانه به میزان قابل توجهی از این محصول را از کشور خریداری مینماید.
شرکت تعاونی روستای خُراشاد با تولید حوله فانتزی زنانه معروف خود، پس از مدتی و در پی گسترش فعالیت و افزایش تولیدات خود با توجه به تقاضای بسیار زیاد در بازار، اقدام به تولید و بافت حوله احرام یا عربی برای حجاج نمودند.
واردات و صادرات حوله فانتزی زنانه
کم کم با ورود حجاج ایرانی به کشور عربستان و استفاده از حوله فانتزی زنانه در زمان برگزاری مراسم حج، مردم سایر کشورها، به ویژه حجاج کشورهای عربی، با دیدن این حولهها و مشاهده کیفیت بالای آنها، خواهان خریداری این محصولات باکیفیت و عرضه و استفاده از آنها در کشورهایشان شدند.
پس از آن و به دلیل افزایش میزان تقاضای مردم در کشورهای مختلف عربی برای خرید حوله فانتزی زنانه و کاربردی بودن این نوع حوله که هرساله، بارها و بارها از سوی مردم مختلف این کشورها که برای برگزاری مناسک حج از این محصول استفاده میکردند.
حوله فانتزی زنانه عربی به یکی از پرفروشترین محصولات مرتبط با مناسک حج در این کشورها تبدیل شد البته ناگفته نماند که علاوه بر این نوع حولههای مخصوص احرام، این کشورهای عربی، سایر محصولات تولیدی حوله فانتزی زنانه شامل حوله استخری، حوله دست و صورت، حوله حمام و سایر انواع حوله را نیز خریداری مینمایند.
به دنبال شهرت جهانی حوله فانتزی زنانه و استقبال بینظیر از خرید این محصول در کشورهای مختلف، این بار نوبت به فرانسوی ها میرسد که بلافاصله پس از آشنایی با این محصول بینظیر، از مشتریان دائمی آن شدند.
اما داستان آشنایی مردم کشور فرانسه با حوله فانتزی زنانه از آنجا آغاز شد که پس از ورود این محصول به بازارهای جهانی و شهرت یافتن آن، کم کم اهالی روستای خُراشاد با ایجاد فضای توریستی و گردشگری مناسب برای بازدید مردم سراسر جهان از کارگاههای تولید حوله در این روستا، نسبت به ثبت جهانی این روستا توسط یونسکو به عنوان روستای جهانی توبافی یا همان حوله بافی دستی، اقدام نمودند.